U não là một khối hoặc một đám tế bào bất thường trong não. Khối u có thể là nguyên phát hoặc thứ phát, lành tính hoặc ác tính..
Dấu hiệu và triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng thường tuỳ thuộc và kích thước, vị trí và tốc độ phát triển của khối u, bao gồm:
- Đau đầu mới xuất hiện hoặc thay đổi kiểu đau
- Đau đầu thường xuyên hơn và nặng hơn.
- Nôn và buồn nôn không rõ nguyên nhân
- Các vấn đề về thị lực, nhìn đôi, giảm thị lực ngoại vi.
- Giảm dần cảm giác hoặc cử động ở một tay hoặc một chân
- Khó giữ thăng bằng
- Nói khó
- Nhầm lẫn trong những vấn đề hằng ngày
- Thay đổi tính cách hoặc hành vi
- Cơn động kinh, nhất là ở người không có tiền sử động kinh
- Các vấn đề về thính giác
- Rối loạn nội tiết (hormon)
Nguyên nhân
U não tiên phát: bắt nguồn ở não hoặc gần não, như xương sọ, màng não, dây thần kinh sọ não, tuyến yên hoặc tuyến tùng. Phần lớn các khối u não ở trẻ em là tiên phát. Chưa rõ nguyên nhân gây ra u não tiên phát. Có thể di truyền, các yéu tố môi trường, virus hoặc những yếu tố khác đóng vai trò gây bệnh.
U não thứ phát: Là những khối u ung thư bắt nguồn từ những nơi khác của cơ thể và sau đó di căn lên não. Ung thư phổi và vú dễ di căn não nhất. Đôi khi khối u ở não là dấu hiệu đầu tiên của ung thư ở nơi khác trong cơ thể.
Xét nghiệm và chẩn đoán
Các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu có thể rất mơ hồ khiến chẩn đoán gặp khó khăn. Việc chẩn đoán thường bao gồm nhiều bước, bao gồm khám thần kinh đẻ kiểm tra thị lực, thính lực, thăng bằng, phối hợp động tác và phản xạ. Tùy theo kết quả khám, bác sĩ có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm sau:
- Chụp cắt lớp vi tính (CT).
- Chụp cộng hưởng từ (MRI).
- Chụp mạch máu có thuốc cản quang.
- Chụp X quang đầu và sọ.
Các xét nghiệm hình ảnh khác như chụp quang phổ cộng hưởng từ (MRS), chụp cắt lớp phát photon đơn (SPECT) hoặc chụp cắt lớp phát positron (PET) giúp đánh giá hoạt động não thông qua nghiên cứu về chuyển hóa, hóa chất và lưu lượng máu trong não.
Sinh thiết. Đây là xét nghiệm duy nhất có thể đưa ra chẩn đoán chính xác.
Điều trị
Việc điều trị và khả năng sống tùy thuộc vào loại, kích thước và vị trí khối u, cũng như tuổi và thể trạng bệnh nhân. Các biện pháp điều trị chính là:
Phẫu thuật. Khối u được cắt bỏ càng nhiều càng tốt đồng thời giảm thiểu tổn thương cho mô lành xung quanh. Một số khối u có thể cắt bỏ hoàn toàn, một số chỉ có thể cắt bỏ một phần hoặc không thể cắt bỏ được.
Chiếu xạ. Tia xạ có thể phá huỷ tế bào khối u trong não.
Hóa trị liệu. Các thuốc hóa trị liệu dùng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch có thể giúp tiêu diệt tế bào khối u ác tính.
