Người bệnh thấy xuất hiện cảm giác đau vùng ngực kéo dài vài phút sau đó rồi lại hết đau.

• Người bệnh thấy xuất hiện cảm giác đau tức vùng ngực : Trên thực tế, phần lớn các cơn đau ngực báo hiệu nhồi máu cơ tim xuất hiện ở giữa xương ức, kéo dài vài phút sau đó hết rồi lại đau lại. Cũng chính vì lý do này mà người bệnh rất dễ bỏ qua. Một số bệnh nhân có cảm giác như bị đè nặng, bóp nghẹt ở ngực.
• Ngoài những cơn đau ở ngực, người bị nhồi máu cơ tim còn xuất hiện cảm giác đau ở những vị trí khác như tay, lưng, cổ, hàm, thượng vị.
• Khó thở: Đây cũng là một dấu hiệu thường thấy báo hiệu cơn nhồi máu cơ tim. Dấu hiệu khó thở thường đi kèm với đau ngực, nhưng cũng có thể xuất hiện trước đó.
• Nhồi máu cơ tim cũng có thể xuất hiện kèm theo một số triệu chứng khác như toát mồ hôi lạnh, nôn, choáng váng. Một số bệnh nhân còn xuất hiện cảm giác như “trời sắp sụp”.

Về các đối tượng có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim, chủ yếu là các đối tượng đã từng bị nhồi máu cơ tim, hoặc đã thực hiện các thủ thuật can thiệp mạch vành. Nguy cơ cao hơn bình thường ở những người có bố hoặc anh được chẩn đoán bệnh mạch vành trước 55 tuổi, mẹ hoặc chị được chẩn đoán bệnh mạch vành trước 65 tuổi. Ngoài ra, còn kể tới một số đối tượng như người bị bệnh tiểu đường, tăng cholesterol máu, người bị tăng huyết áp , béo phì, người hút nhiều thuốc lá, ít hoạt động thể lực…

Để phòng ngừa sự phát triển bệnh động mạch vành hoặc làm giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, ngoài việc lưu ý sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sỹ, người bệnh có thể áp dụng một số phương pháp đơn giản như kiên trì tập thể dục hàng ngày, áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, bỏ hút thuốc lá, việc kiểm soát các bệnh có liên quan cũng có góp phần quan trọng trong quá trình điều trị như huyết áp, đường huyết…

Khi phát hiện cơn nhồi máu cơ tim cấp, bạn nên xử trí thế nào. Mời bạn đọc theo dõi tiếp qua bài viết: Cách xử trí khi bị nhồi máu cơ tim trên trang tuelinh.vn.

Bảo Ngọc (st)

Chia sẻ0

• Bài viết trước : Kiến thức cơ bản về nhồi máu cơ tim

Dưới đây là một số lời khuyên đưa ra để phòng tránh nhồi máu cơ tim:

Kiểm tra sức khỏe thường xuyên : 2 tác nhân chính gây nên nguy cơ bệnh mạch vành mà không hề có triệu chứng ở giai đoạn sớm là chứng mỡ máu cao và hiện tượng cao huyết áp. Rất nhiều người có nguy cơ tiềm ẩn này nhưng vấn có thể sống bình thường mà không thấy có triệu chứng cụ thể nào cả. Điều đó cho thấy, chúng ta cần kiểm tra, theo dõi sức khỏe thường xuyên có thể phát hiện ra những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn khi nó còn chưa gây ra bệnh lý nguy hiểm. Kiểm tra sức khỏe thường kỳ là rất quan trọng, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, đái tháo đường, tiền sử gia đình nhiều người bị nhồi máu cơ tim.

Kiểm tra, theo dõi sức khỏe thường xuyên có thể phát hiện ra những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn

Loại bỏ các yếu tố nguy cơ : Khi thay đổi lối sống, giảm các yếu tố nguy cơ, bệnh nhân bệnh mạch vành sẽ có cuộc sống lâu dài hơn. Sau khi cùng bác sĩ điều trị các nguy cơ thì bạn cần lưu ý một số vấn đề sau :

Không hút thuốc lá : Tránh hút thuốc lá là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe và dự phòng nhồi máu cơ tim, ung thư phổi và nhiều bệnh lý đe dọa cuộc sống khác.

Giữ cân nặng ở mức độ thích hợp : Khi bạn tăng cân, cũng làm tăng theo hàm lượng cholesterol máu, triglycerid, huyết áp tăng và dễ bị đái tháo đường, hàm lượng HDL máu giảm. Vì vậy, rất quan trọng khi giữ cân nặng của bạn ở mức tốt nhất.

Ăn thức ăn ít chất béo. Cụ thể như sau :

• Khống chế loại thức ăn và lượng thức ăn bạn ăn hằng ngày.
• Không nên ăn nhiều thịt, cá và thịt gia cầm trong 1 ngày.
• Cố gắng ăn nhiều hơn các thức ăn như rau, cơm, mì, đậu. Chỉ ăn kèm với số lượng nhỏ thịt, cá hoặc thịt gia cầm.
• Chỉ 5-8 thìa cà phê dầu hoặc mỡ dùng để chế biến thức ăn trong 1 ngày.
• Cố gắng chế biến thức ăn ít hoặc không có chất béo như luộc, chần, hạn chế dùng đồ rán.
• Không nên ăn phủ tạng động vật như gan, não, thận, tim …
• Ăn nhiều rau, quả.

Tập thể dục đều đặn: việc giữ tập thể dục đều đặn giúp bảo vệ bạn trước nhồi máu cơ tim. Vì vậy bạn nên cố gắng tập thể dục 3-4 lần/tuần, mỗi lần 30-60 phút.

Tránh căng thẳng : Căng thẳng có thể làm hại trái tim của bạn hoặc làm tăng nguy cơ cho bạn, bạn hãy làm gì đó để tránh điều này.

Uống rượu vừa phải: Nghiên cứu cho thấy uống rượu ở một mức độ vừa phải giúp bảo vệ quả tim của bạn.  Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng huyết áp, tăng cân nặng, tăng triglycerid máu và có thể gây rối loạn nhịp tim.

Với phụ nữ đang sử dụng thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai có thể sử dụng nhiều năm mà không có tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, bạn nên kiểm tra y tế thường xuyên. Hằng năm, bạn nên kiểm tra huyết áp, triglycerid và đường máu.

Luôn chủ động đề phòng bệnh tái phát: Sau cơn nhồi máu cơ tim, khả năng tái phát cơn vẫn còn và thường gặp vì nhồi máu chỉ là hậu quả, còn nguyên nhân gây bệnh thì vẫn tồn tại. Do vậy, để tránh tái phát, các nguyên tắc trên, người bệnh còn phải dùng thuốc điều trị suốt đời, quản lý và kiểm soát tốt các bệnh lý gây ra nhồi máu cơ tim: đưa trị số huyết áp về mức bình thường bằng thuốc hạ áp, phải kiểm soát được lượng đường trong máu nếu có bệnh tiểu đường…

Bệnh nhân cần được trang bị các loại thuốc giãn mạch để sử dụng kịp thời khi xuất hiện các cơn đau co thắt ngực gây ra do mạch vành tim bị co thắt hoặc bán tắc. Ngoài ra, cần thăm khám định kỳ theo khuyến cáo của thầy thuốc.

Chia sẻ0

• Khi xuất hiện triệu chứng đau dữ dội ở ngực liên tục trong vòng 10 phút. Bạn có cảm giác ngực của mình đang bị bóp nghẹt hoặc bị đè nặng. Cơn đau này có thể xuất hiện ngày hoặc đêm, lúc bạn đang nghỉ ngơi hay làm việc. Cơn đau có thể lan tỏa tới hàm, cánh tay (nhất là tay trái) hoặc dạ dày.

Khi xuất hiện triệu chứng đau tức ngực dữ dội ở ngực, bạn cần cảnh giác với nhồi máu cơ tim

• Khi bạn thấy đau ở một vùng nào đó của cơ thể như cổ tay hoặc hàm.
• Khi có sự xuất hiện của sự rối loạn dạ dày

Tìm hiểu thêm về hiện tượng nhồi máu cơ tim

Lưu ý: Trước khi xe cấp cứu đến bệnh nhân nhồi màu cơ tim cần được nằm duỗi thẳng người và cố gắng giữ bình tĩnh. Chỉ cần làm như vậy và nhân viên y tế sẽ sơ cứu bệnh nhân trước khi chuyển tới viện.

Xem tiếp : Cách xử trí khi bị nhồi máu cơ tim

Chia sẻ0

Sau nhồi máu cơ tim, tâm trạng và cảm xúc của người bệnh có thể bị thay đổi. Ba trạng thái thường gặp nhất là: sợ hãi, tức giận và trầm cảm.

Những thay đổi tâm lý sau nhồi máu cơ tim

Dưới đây là những thay đổi trạng thái tâm lý của người bệnh sau nhồi máu cơ tim:

Sợ hãi : Sợ hãi là trạng thái hay gặp nhất. Người bệnh thường có tâm lý sợ nhồi  máu cơ tim sẽ xảy ra lần nữa, sợ nguy hiểm sẽ tiếp tục xảy ra với họ. Các triệu chứng thực thể cũng có thể gây ra sự sợ hãi. Ví dụ: trước khi bị nhồi máu cơ tim, người bệnh thường ít lo lắng khi có các cơn đau nhẹ thoáng qua trong một vài giây. Bây giờ, chỉ những cơn đau nhẹ vùng ngực cũng làm cho họ phải suy nghĩ. Tuy nhiên, những lo lắng đó qua thời gian sẽ dần dần biến mất.

Tức giận : Tức giận cũng là những cảm giác thường gặp ở nhồi máu cơ tim. Sự cay đắng hoặc phẫn nộ cũng thường gặp sau nhồi máu cơ tim. Nhồi máu cơ tim dễ làm người bệnh mất bình tĩnh, người bệnh cũng có thể làm bạn bè cũng như người thân trong gia đình phát cáu. Tuy nhiên, người bệnh cần có suy nghĩ rằng, trước khi họ cảm thấy tức giận với một điều gì, hãy nhớ rằng những người sau nhồi máu cơ tim rất dễ nổi nóng. Đó không phải là lỗi của họ. Hay nóng giận cũng là một giai đoạn trong quá trình hồi phục. Nếu không tránh được, hãy chấp nhận nó.

Trầm cảm : Tâm trạng của người bệnh sau nhồi máu cơ tim có thể có thể biến đổi phức tạp từ ngày này qua ngày khác. Cố gắng đừng suy nghĩ quá nhiều về những ý nghĩ tiêu cực. Rối loạn giấc ngủ, ăn không có cảm giác ngon miệng, dễ mệt mỏi và thường cảm thấy cạn năng lượng, thường xuyên căng thẳng, dễ cáu gắt hoặc chán nản, lo lắng hoặc thiếu tập trung, mất hứng thú với những sở thích trước đây: xem phim, đọc truyện, chơi một môn thể thao ưa thích trước đây, bạn cảm thấy bạn vô dụng và không thích nghi được với hoàn cảnh xung quanh, bạn thường hay suy nghĩ về cái chết và tự tử, không còn chăm sóc cho bản thân.

Cảnh giác với cơn đau ngực quay trở lại

Không phải bệnh nhân nào cũng đều bị đau ngực trở lại sau nhồi máu cơ tim. Thực tế rất nhiều người không bị như vậy. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp người bệnh cũng có thể bị đau ngực lại sau nhồi máu cơ tim. Cơn đau sẽ không có gì đáng ngại nếu chỉ đau nhẹ hoặc có cảm giác tức vừa phải xảy ra khi gắng sức. Do đó, những cơn đau này có thể xảy ra trong hoặc sau khi tập luyện, sang chấn tâm lý mạnh hoặc sau khi ăn một bữa ăn quá no. Nếu bạn bị đau như vậy, hãy nói với bác sĩ của bạn và họ có thể kê cho bạn những loại thuốc giúp phòng hoặc giảm nhẹ cơn đau ngực.

Bên cạnh dùng thuốc uống, một cách điều trị rất tốt khác là tập luyện. Sau một thời gian tập luyện, bạn có thể thấy vận động thể lực tốt hơn, dẻo dai hơn. Vì vậy, mức độ hoạt động thể lực trước khi cảm giác đau ngực xuất hiện sẽ được nâng lên đáng kể.

Nếu các cơn đau thắt ngực tăng lên, kéo dài hơn hoặc xảy ra chỉ sau một gắng sức nhẹ, hãy đến khám bác sĩ ngay.

Đọc tiếp : Một số lưu ý cho bệnh nhận nhồi máu cơ tim

Chia sẻ0

Những biến chứng sau nhồi máu cơ tim

Sau nhồi máu cơ tim, người bệnh có thể gặp một số biến chứng. Các biến chứng này được chia làm 3 loại: biến chứng sớm, biến chứng thứ phát và biến chứng muộn.

Biến chứng sớm :

Các biến chứng sớm hay gặp sau nhồi máu cơ tim có thể là suy tim, trụy mạch, rối loạn nhịp tim, tai biến nghẽn mạch …

• Suy tim : Thường gặp trong 2 tuần đầu, nhất là trên những bệnh nhân đã bị nhồi máu cơ tim cũ, hoặc trên những người bị thể nặng, rộng, có cơn đau kéo dài.
• Trụy mạch biểu hiện bằng huyết áp tụt, mạch nhanh, yếu, vã mồ hôi.
• Suy tim trái cấp tính biểu hiện bằng cơn khó thở kịch phát, phù phổi cấp, mạch nhanh, tiếng ngựa phi.
• Rối loạn nhịp tim : Nhịp nhanh xoang hay gặp. Nếu nhanh nhiều và kéo dài thì tiên lượng xấu.
• Ngoại tâm thu hay gặp, nhất là khi nhồi máu cơ tim mới bắt đầu. Ngoại tâm thu nhiều, đa dạng có tiên lượng xấu.
• Cơn nhịp nhanh kịch phát ít gặp hơn nhưng rất nguy hiểm vì có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng, đặc biệt với cơn nhịp nhanh thất. Thường xảy ra trong nhồi máu cơ tim nặng thể lan rộng. Loạn nhịp hoàn toàn gặp trong 10 – 15% trường hợp.
• Rối loạn dẫn truyền nhĩ – thất gặp trong 4% trường hợp nhất là trong nhồi máu cơ tim sau. Thường xuất hiện sớm. Blốc nhĩ thất hoàn toàn thường nặng.
• Tai biến tắc nghẽn mạch: Gặp trong 20 – 40% trường hợp, đặc biệt trong các thể nặng. Chủ yếu là:
• Tăng cục nghẽn mạch vành dẫn đến nhồi máu cơ tim (diện tích lớn hơn). Cục nghẽn mạch tạo thành ở trong tim: thường gặp trong nhồi máu cơ tim lan rộng xuyên qua thành tim kèm theo suy tim. Tắc động mạch phổi thường là kết quả của tai biến tắc nghẽn tĩnh mạch chi dưới hoặc nghẽn mạch buồng tim phải.
• Vỡ tim: Gặp trong 5 – 10% trường hợp, xảy ra chủ yếu tuần thứ hai. Thường gặp ở thất trái dẫn đến tràn máu màng ngoài tim làm chết đột ngột hoặc chết nhanh chóng do trụy tim mạch. Vỡ vách liên thất biểu hiện bằng một tiếng thổi tâm thu ở giữa tim, có cường độ mạnh, kèm theo rung mui và suy tim phải cấp tính dẫn đến trụy mạch.
• Đứt cột tim (ít gặp): khi bộ van hai lá bị vỡ sẽ gây ra tổn thương van hai lá nặng không hồi phục.
• Chết đột ngột: Gặp trong 10% trường hợp. Thường là hậu quả của những thể nặng, nhất là ở tuần lễ đầu. Nguyên nhân chết đột ngột có thể do cơn nhịp nhanh thất, rung thất, tắc mạch phổi lớn, vỡ tim, trụy mạch nặng.

Biến chứng thứ phát.

Biến chứng thứ phát sau nhồi máu cơ tim có thể kể đến hội chứng Dressler, khi xét nghiệm máu thấy bạch cầu tăng, đa nhân trung tính tăng, tốc độ máu lắng tăng. Điều trị bằng cocticoid có thể khỏi nhanh hơn. Tuy nhiên hội chứng dễ tái phát và khi tái phát nhiều sẽ trở nên rất phiền phức cho người bệnh.

Biến chứng muộn

Các chứng đau:

• Đau thần kinh nhạy cảm: Là các cơn đau ngực lan tỏa, cường độ trung bình, giống như cảm giác đau ê ẩm, nặng nề ở vùng trước tim. Những người có chứng đau này thường là những người hay lo lắng, đồng thời bị suy nhược về thể lực và tâm thần. Liệu pháp tâm lý và các thuốc trấn tĩnh thường có thể giải quyết được.
• Đau kiểu thấp khớp : Thường gọi là viêm quanh khớp vai cánh tay, hội chứng vai – bàn tay, hay gặp ở vai và tay trái. Đôi khi chữa bằng các thuốc giảm đau thông thường cũng khỏi. Một số trường hợp phải dùng cocticoid. Tránh tiêm thuốc vào trong khớp nhất là khi bệnh nhân đang dùng thuốc chống đông. Trong một số trường hợp nhồi máu cơ tim thoái triển có thể gặp xơ cứng cân gân tay, co rút và có thể dẫn đến Dupuytren.
• Chứng đau thắt ngực sau nhồi máu cơ tim: khi có dấu hiệu nhồi máu cơ tim tái phát, phải điều trị như nhồi máu cơ tim cấp.
• Phồng vách tim: Là hậu quả xa của nhồi máu xuyên thành tim. Biểu hiện: nghe tim có tiếng đập phụ ở thì tâm thu, trên mỏm tim. Xquang thấy hình ảnh một cung giãn nở thì tâm thu, chủ yếu ở bờ trái. Điện tâm đồ: có sự tồn tại của dấu hiệu “tổn thương”, đồng thời với dấu hiệu hoại tử.

Làm gì để hạn chế biến chứng do nhồi máu cơ tim?

Khi nhồi máu cơ tim được phát hiện sớm, các bác sỹ sẽ dùng phương pháp “tan huyết khối mạch vành” bằng ác thuốc bằng các thuốc tiêu sợi huyết, đặc hiệu trong 2 giờ đầu tiên hoặc 4 giờ đầu tiên của nhồi máu cơ tim, quá 6 giờ thì không tác dụng nữa vì vùng hoại tử đã lan toàn bộ bề dày của thành tâm thất, gọi là nhồi máu cơ tim xuyên thành. Chính vì thế, bằng giá nào cũng phải chuyển bệnh nhân nhồi máu cơ tim đến bệnh viện chuyên về tim mạch hoặc khu chăm sóc đặc biệt càng sớm càng tốt. Việc làm như vậy nhằm mục đích đảm bảo chẩn đoán chắc chắn và điều trị đúng quy tắc hạn chế biến chứng và tử vong, kể cả những giờ sau, ngày sau, tuần sau của nhồi máu cơ tim, khi mà loại biến chứng khác là suy tim truỵ mạch, sốc tim lại thường xảy ra.

Tập luyện sau nhồi máu cơ tim

Sau nhồi máu cơ tim và phẫu thuật tim, bên cạnh chế độ dùng thuốc, chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi thì hoạt động thể lực là yêu cầu không thể thiếu giúp người bệnh trở lai cuộc sống hàng ngày tốt hơn.

Bệnh nhân nên trở lại hoạt động bình thường sau 3-4 tuần bị nhồi máu cơ tim. Tùy vào hoạt động thể lực mà từng người yêu thích mà có mức độ tập luyện phù hợp. Nên đạt được ít nhất 30 phút tập luyện thể lực với mức độ trung bình (ví dụ như đi bộ với bước đi dài) mỗi ngày.

Các hình thức tập luyện như chạy nhanh, chạy đường dài, tập tạ có thể làm tăng huyết áp, do đó người bệnh nên tránh.

Những lưu ý để tập luyện hiệu quả:

• Ngừng hút thuốc lá : làm giảm nguy cơ bị tái phát những biến cố tim do mạch vành
• Hạn chế ăn những thức ăn có chứa chất béo bão hoà được thấy trong các sản phẩm sữa, pho mát, thịt mỡ, bơ, dầu dừa và dầu cọ và hầu hết các thức ăn nhanh, các loại bánh như bánh bích quy, bánh gatô.
• Thay thế bằng các thức ăn có chứa một lượng trung bình các chất béo đa chuỗi và đơn chuỗi không bão hoà như dầu ô lưu, dầu hướng dương, dầu đậu nành và dầu lạc.
• Lựa chọn các thức ăn có nguồn gốc thực vật như rau xanh, hoa quả và một số loại đậu, các thức ăn làm từ ngũ cốc như bánh mỳ, mỳ sợi, bánh đa, bánh phở và ăn một lượng trung bình thịt nạc, thịt gia cầm, cá và ăn hạn chế các sản phẩm có mỡ.
• Cân bằng về năng lượng mà ăn hoặc uống vào với năng lượng tiêu hao qua việc hoạt động thể lực tránh béo phì.

Lưu ý với cơn đau ngực khi tập luyện :

Người bệnh cần cảnh giác với cơn đau thắt ngực hay khó chịu ở ngực xuất hiện khi tập luyện. Khi đó người bệnh nên nghỉ ngơi, ngậm hay xịt thuốc nitroglycerin dưới lưỡi và hãy báo ngay với bác sĩ điều trị để có được những điều chỉnh kịp thời. Nếu đau ngực hay cảm giác khó chịu ở ngực không đỡ, hãy dùng lại các thuốc trên sau 5 phút. Các dấu hiệu trên không hết hoàn toàn trong vòng 10-15 phút sau khi đã nghỉ ngơi và dùng thuốc, có thể bị nhồi máu cơ tim tái phát cần đến các trung tâm cấp cứu ngay lập tức.

Có nên hoạt động tình dục sau nhồi máu cơ tim?

Người bệnh sau nhồi máu cơ tim nên luyện tập thể dục thường xuyên để tim thích nghi với điều kiện gắng sức và không nên kiêng tuyệt đối quan hệ chăn gối.

Bệnh nhân nhồi máu cơ tim có thể có hoạt động tình dục khi hồi phục. Hiện nay có một phương pháp kiểm tra khá lý thú là nếu bệnh nhân có thể leo được 2 tầng cầu thang mà không có triệu chứng gì thì có thể bắt đầu lại với hoạt động tình dục. Lời khuyên đưa ra cho các bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim là nên chơi một số môn thể thao không đối kháng, những môn có tính chất bền bỉ giúp cải thiện hệ tim mạch mà không quá nặng cho tim như đi bộ hằng ngày, đạp xe chậm hoặc đạp xe trong nhà, bơi (tránh nước lạnh), chơi gôn, đi câu, tập yoga, thể dục nhịp điệu, cần tránh động tác nín thở hay các động tác hạn chế thở, nhịp điệu quá nhanh.

Đọc thêm : Những thay đổi tâm lý sau nhồi máu cơ tim

Chia sẻ0

• Xem trước: Hiểu hơn về nhồi máu cơ tim

Những điều cần tránh sau nhồi máu cơ tim

Trong hầu hết các trường hợp, nhồi máu cơ tim làm bệnh nhân già đi nhiều, một số chết đột ngột vì biến chứng rung thất, tắc mạch phổi, vỡ tim hoặc nhồi máu cơ tim tái phát. Ngoài việc tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định của bác sỹ, người bệnh cần chú ý tránh một số vấn đề sau :

• Tránh phá vỡ nhịp điệu giờ giấc trong sinh hoạt và làm việc.
• Tránh say rượu và phải bỏ rượu: Say rượu là một dạng stress, làm tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim và nghiện rượu gây suy nhược cơ thể.
• Tránh các cơn tăng huyết áp : Bởi tăng huyết áp cùng với xơ vữa động mạch vành là hai bệnh gốc của nhồi máu cơ tim.
• Tránh các chấn thương tinh thần và quá sức về trí óc: Trầm cảm rất có hại, dễ làm bệnh tái phát. Nghiên cứu hồi cứu trên đa số bệnh nhân nhồi máu cơ tim thấy trước khi bệnh khởi phát đã có giai đoạn làm việc căng thẳng (stress). Chính vì vậy, người có tiền sử bị nhồi máu cơ tim thì càng cần tránh xa stress.
• Tránh những gắng sức thể lực quá mức: Gắng sức quá mức sẽ là nhân tố đe dọa đáng sợ, nó phát động nhồi máu cơ tim khá rõ. Sự quá sức càng lớn, nhồi máu cơ tim càng nhanh xuất hiện. Khi gắng sức quá mức sẽ làm tăng huyết áp đối với trường hợp có sẵn bệnh tăng huyết áp. Mà cơn tăng huyết áp cũng là một nhân tố đe dọa nhồi máu cơ tim
• Tránh hút thuốc lá quá nhiều: Tốt nhất là bỏ thuốc lá hoàn toàn vì tác hại của thuốc lá không chỉ về nhồi máu cơ tim mà còn về bệnh mạch máu, bệnh ung thư phế quản – phổi…
• Tránh chủ quan với bệnh đái tháo đường, bệnh gút (thống phong).

Chuyện “yêu” sau khi bị nhồi máu cư tim

Nhiều người cho rằng, người sau khi bị nhồi máu cơ tim thì nên kiêng hẳn “chuyện yêu”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tim mạch, phần lớn các bệnh nhân nhồi máu cơ tim hoàn toàn có thể có một cuộc sống tình dục bình thường.

Phần lớn các bệnh nhân nhồi máu cơ tim hoàn toàn có thể có một cuộc sống tình dục bình thường.

Bệnh nhân sau khi bị nhồi máu cơ tim hoặc có vấn đề về tim mạch thường được các bác sỹ khuyến khích khôi phục lại hoạt động tình dục vì cuộc sống tình dục đầy đủ có ảnh hưởng tích cực đến hệ tim mạch. Việc ngừng hoàn toàn các hoạt động tình dục có thể làm rối loạn cuộc sống cân bằng của bệnh nhân và có thể làm đổ vỡ mối quan hệ gia đình.

Vậy khi nào có thể quan hệ tình dục trở lại sau khi bị nhồi máu cơ tim? Các chuyên gia tim mạch cho rằng, 15 – 30 ngày sau khi phục hồi, rèn luyện thể chất và tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết, nhiều bệnh nhân có thể tiếp tục quan hệ tình dục.

Bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim nên luyện tập thể dục để tim dần thích nghi với điều kiện gắng sức. Bệnh nhân không nên chọn những môn thể thao quá nặng, có tính đối kháng, mà nên chọn những môn thể thao giúp cải thiện hệ tim mạch như: đi bộ, đạp xe chậm, bơi, tập yoga. Phương pháp kiểm tra đơn giản là nếu bệnh nhân có thể leo được 2 tầng cầu thang mà không có triệu chứng gì thì có thể bắt đầu lại đời sống tình dục.

Tuy nhiên, sau khi luyện tập thể lực và vượt qua “bài kiểm tra với những bậc cầu thang”, bệnh nhân nên tuân theo những hướng dẫn sau:

• Nên tiến hành “chuyện yêu” sau khi nghỉ ngơi, thư giãn đầy đủ, tốt nhất là thời điểm sáng sớm, sau một giấc ngủ ngon;
• Tốt nhất nên sinh hoạt tình dục sau bữa ăn ba tiếng, để thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn, bộ máy tiêu hóa được nghỉ ngơi, tránh những áp lực cho hệ thống tim mạch;
• Nên chọn những “địa điểm yêu” yên bình, quen thuộc, hạn chế những ảnh hưởng của môi trường xung quanh;
• Nên chọn “tư thế yêu” thích hợp, để tránh áp lực lớn lên cơ thể bệnh nhân;
• Hãy tạm quên bệnh tình để thư giãn, thăng hoa với “chuyện yêu” và hạn chế thất bại “chăn gối” do những lo lắng về sức khỏe.

Phục hồi sau khi bị nhồi máu cơ tim

Khi nhồi máu cơ tim xảy ra, một phần của cơ tim bị tổn thương và chết đi do không nhận được ôxy và các chất dinh dưỡng. Nhưng các phần cơ tim còn lại vẫn phải tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên do một vùng cơ tim bị tổn thương, chết đi và không thể co bóp, toàn bộ quả tim đập yếu và khả năng đẩy máu của tim bị suy giảm. Mức độ tổn thương và giảm co bóp của quả tim khi bị nhồi máu cơ tim tùy thuộc vào diện cơ tim bị thiếu máu, thời gian cơ tim được khôi phục lại dòng máu (nhờ điều trị hay trong một số ít trường hợp nhờ cục huyết khối tự tan) và sự có mặt của các nhánh mạch bàng hệ trước đó.

Khi bị tổn thương, tim cũng cần được nghỉ ngơi để hồi phục. Khi tim đã hồi phục trở lại và bác sĩ nói rằng tim bạn đã ổn định, bạn có thể dần dần hoạt động trở lại.

Sau nhồi máu, vùng cơ tim đã bị tổn thương trở thành “sẹo” cơ tim. Thường thì để phục hồi và cơ tim hoạt động ổn định trở lại, bạn sẽ cần nghỉ ngơi ít nhất từ 4 đến 6 tuần. Thời gian hồi phục phụ thuộc vào độ rộng của tổn thương và khả năng thích nghi với tình trạng sau nhồi máu của chính quả tim bạn. Đó là lý do bác sĩ khuyến khích người bệnh chọn một chế độ tập luyện vừa sức phù hợp sau nhồi máu cơ tim khi đã ổn định.

Khoảng 88% bệnh nhân dưới 65 tuổi sau nhồi máu cơ tim có thể trở lại công việc thường ngày. Dĩ nhiên họ trở lại công việc tùy thuộc vào 2 yếu tố: tim họ bị tổn thương đến mức nào và họ làm công việc gì sau nhồi máu cơ tim. Một số người cần chuyển sang công việc khác không quá nặng nề phù hợp hơn với tim của họ.

Lời khuyên cho người bị nhồi máu cơ tim

Về hoạt động nghề nghiệp : Gần nhuư tất cả những người nhồi máu cơ tim mà không có biến chứng gì đều có thể tiếp tục nghề cũ của mình, trung bình một tháng sau tính từ ngày bắt đầu đau. Nếu trừ đi thời gian nằm viện, thường từ 1- 2 tuần, thì chỉ cần nghỉ ở nhà 2 – 3 tuần là đủ.  Nghỉ lâu quá không có lợi, vì người yếu thêm, lại hay lo nghĩ bi quan, rồi lại mất thói quen nghề nghiệp mất ‘ghế’, đi làm lại khó khăn  hơn. Không nên về hưu vì nhồi máu cơ tim (trừ những trường hợp gần sát tuổi nghỉ hưu rồi).

Về thể dục thể thao , nên bắt đầu hoạt động sớm.Ngay khi còn nằm trên giường bệnh, người nhồi máu cơ tim đã nên “ngó ngoáy” chân tay, trở mình; và từ ngày thứ 2-3 không ai còn bắt bệnh nhân ‘tuyệt đối nằm im’ như những bài học cũ trước kia. Sau đó tập đi bộ tăng dần cho đến khi ra viện thì có thể đi lại trong nhà, ngoài sân, mới đầu đi đường bằng, sau đó dần dần lên vài bậc hoặc leo dốc nhẹ. Vài tuần sau lên gác 2, sau nhà giặt giũ, xách nước cần đợi lâu hơn. 2 tháng đã có thể đánh Tennis lại, trước ít sau nhiều, dần dần đi bộ xa hơn, xe đạp rất tốt, xe máy đi được chỉ cần tránh đường quá đông đúc. Bơi rất tốt nếu bơi thong thả. Nên chú ý ngừng nghỉ một lúc nếu thấy tức ngực, khó thở, chóng mặt hoặc tim đập quá nhanh.

Về tâm lý , điều hết sức quan trọng là theo đúng lời khuyên của thầy thuốc. Không nên quá sợ hãi (sợ tái phát, sợ mất việc…), quá lo lắng làm khó ngủ và mất bình tĩnh. Ðặc biệt, không nên nghe theo lời mách của những người không chuyên môn, kể cả những bệnh nhân nhồi máu cơ tim cũ và các bác sĩ không chuyên khoa thí dụ kiêng quá mức hoặc dùng những thuốc tác dụng không rõ ràng..

Về cách ăn uống và thuốc men sau nhồi máu cơ tim là một vấn đề quan trọng. Sau đây là những lời khuyên cho chế độ ăn của bạn.

• Hạn chế ăn thịt, cá và thịt gia cầm.
• Cố gắng ăn nhiều hơn các thức ăn như rau, cơm, mỳ, đậu. Chỉ ăn kèm với số nhỏ thịt, cá hoặc thịt gia cầm.
• Hạn chế dùng dầu hoặc mỡ dùng để chế biến thức ăn.
• Cố gắng chế biến thức ăn ít hoặc không có chất béo. Như luộc, trần, nướng ít nên dùng các biện phát dùng nhiều dầu.
• Không nên ăn phủ tạng động vật như gan, não, thận, tim…
• Ăn nhiều rau, quả.

Chia sẻ0

• Xem trước : Kiến thức cơ bản về nhồi máu cơ tim

Nhận biết nhồi máu cơ tim bằng những cơn đau ngực, khó thở, toát mồ hôi lạnh, nôn, choáng váng ….

Những triệu chứng báo hiệu cơn nhồi máu cơ tim

Khi phát hiện những triệu chứng như sau, bạn cần lưu ý ngay đến nhồi máu cơ tim và đến gặp bác sỹ sớm nhất để được tư vấn điều trị kịp thời:

• Đau ngực: Phần lớn các cơn đau ngực xuất hiện ở giữa xương ức, kéo dài vài phút, sau đó hết rồi lại đau lại. Bệnh nhân có cảm giác như bị đè nặng, bóp nghẹt ở ngực.
• Có cơn đau ở các vị trí khác như tay, lưng, cổ, hàm, thượng vị.
• Khó thở: Thường đi kèm với đau ngực, nhưng có thể xuất hiện trước đó.
• Các triệu chứng khác: Toát mồ hôi lạnh, nôn, choáng váng. Một số bệnh nhân có cảm giác như “trời sắp sụp”.

Làm gì khi xuất hiện cơn đau ngực kéo dài?

Bạn cần lưu ý một số vấn đề sau khi xuất hiện những cơn đau ngực kéo dài:

• Cần ngưng ngay hoạt động và công việc đang làm ví dụ đang lái xe nên tấp xe vào lề, báo ngay thân nhân (bằng điện thoại), có thể nằm nghỉ, sử dụng thuốc nitroglycerine ngậm dưới lưỡi nếu bạn đã được bác sĩ của bạn chẩn đoán bệnh mạch vành trước đây .
• Nếu sau 10-30 phút tình trạng đau ngực không đỡ, đặc biệt khi đã sử dụng nitroglycerine ngậm dưới lưởi . Cần được đưa đi nhập viện nagy bằng phương tiện an toàn và nhanh nhất.

Cần đưa người bệnh gặp bác sỹ sớm nhất khi phát hiện nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim là một hiện tượng nguy hiểm, tuy nhiên nếu nhận biết sớm để điều trị kịp thời (dùng thuốc làm tan huyết khối hoặc phẫu thuật nong động mạch vành), bệnh nhân sẽ tránh được tử vong và những biến chứng sau đó. Các biện pháp trên có thể hạn chế tối đa vùng cơ tim bị chết, hồi phục một số vùng mới tổn thương. Càng vào viện sớm, khả năng hồi phục hoàn toàn càng cao. Hiệu quả điều trị sẽ tốt nhất nếu bệnh nhân được xử trí trong vòng 1 giờ đầu.

Vì vậy, khi có những dấu hiệu báo trước cơn nhồi máu cơ tim kể trên, hãy đến ngay bệnh viện hoặc gọi ngay cấp cứu. Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ xác định xem có đúng bạn bị nhồi máu cơ tim hay không bằng cách hỏi các câu như: Cơn đau ngực bắt đầu từ lúc nào, đột ngột hay từ từ? Bạn đang làm gì khi đó? Mức độ đau như thế nào? Cơn đau kéo dài bao lâu? Có triệu chứng gì đi kèm (nôn, toát mồ hôi, choáng váng, cảm giác hồi hộp đánh trống ngực)?

Để xác định chẩn đoán, bác sĩ sẽ làm một số xét nghiệm như điện tâm đồ, chụp động mạch vành.. Những biện pháp này cũng giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị. Cách điều trị tốt nhất hiện nay cho chứng nhồi máu cơ tim là can thiệp mạch vành, và phẫu thuật này chỉ có tác dụng trong 12 giờ đầu.

Cách xử lý khi bị nhồi máu cơ tim ở nhà

Với những người bị bệnh mạch vành hoặc đã từng bị nhồi máu cơ tim, nên tuân thủ đều đặn chế độ thuốc mà bác sĩ đã kê đơn để giảm thiểu các triệu chứng cũng như các biến chứng, đồng thời hạn chế các đợt nhồi máu cơ tim tái phát. Thông thường, các bác sĩ sẽ cho bệnh nhân một loại thuốc có tác dụng làm giãn mạch vành sử dụng cấp cứu.

Trong trường hợp bệnh nhân bị lên cơn đau thắt ngực ở nhà thì biện pháp cấp cứu là dùng ngay thuốc giãn mạch vành có tác dụng nhanh như Risordan ngậm dưới lưỡi hay Nitroglycerine xịt dưới lưỡi. Nếu sau 5 phút mà bệnh nhân không bớt đau ngực thì có thể cho ngậm thuốc dưới lưỡi hoặc xịt dưới lưỡi lần 2 và nhanh chóng đưa đến khám bác sĩ để được điều trị ngay.

Nhồi máu cơ tim có thể làm bệnh nhân đột tử, hoặc nếu may mắn qua khỏi đợt nhồi máu cơ tim cấp thì cũng có thể có những di chứng như suy tim, loạn nhịp tim… Vì thế, khi phát hiện nhồi máu cơ tim cấp thì bệnh nhân bắt buộc phải được nhanh chóng đưa vào bệnh viện để điều trị tích cực chứ không được điều trị tại nhà.

Một số lưu ý dành cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim

Trước khi xuất viện vì nhồi máu cơ tim , người bị nhồi máu cơ tim sẽ kiểm tra tim mạch trước khi xuất viện như xét nghiệm men tim, thực hiện nghiệm pháp gắng sức để đánh giá khả năng gắng sức mà qua đó bác sĩ sẽ khuyên người bệnh được phép gắng sức đến mức nào trong sinh hoạt hằng ngày.

Người bệnh cần tuân thủ lời dặn của bác sĩ về chế độ ăn, vận động thể lực thường xuyên với mức độ cho phép,cách dùng thuốc và thời gian tái khám.

Cần cảnh giác với những cơn đau ngực và các dấu hiệu khác vì sau nhồi máu cơ tim không có nghĩa là bệnh đã hết hẳn mà phải điều trị tiếp tục vì tổn thương mạch vành có thể xãy ra ở những nhánh động mạch khác một khi nguy cơ của nó không khắc phục( huyết áp cao, tiểu đường, tăng mỡ trong máu…)

Chia sẻ0

Hình ảnh nhồi máu cơ tim.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhồi máu cơ tim :

Nhóm nguyên nhân hay gặp:

• Huyết khối tại một vùng của động mạch vành đã bị hẹp do xơ vữa động mạch.
• Xuất huyết dưới màng trong động mạch vành của một mảng xơ vữa.
• Có trường hợp nhồi máu cơ tim không do tắc nghẽn động mạch vành rõ rệt như hình ảnh trên phim chụp cản quang. Các nhà khoa học giải thích bằng hiện tượng co thắt kéo dài động mạch vành, hoặc một cục huyết khối đã được thông dòng nhanh hoặc một bệnh của vi tuần hoàn mạch vành. Đôi khi do chụp động mạch vành không đúng quy cách hoặc nhận định trên phim chụp không chính xác.

Hình thành mảng xơ vữa là nguyên nhân hàng đầu gây nhồi máu cơ tim.

Những nguyên nhân ít gặp:

• Nghẽn mạch vành do cục nghẽn từ xa đưa tới (trong viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, hẹp van hai lá).
• Hẹp lỗ vào động mạch vành do một tổn thương ở động mạch chủ (nguyên nhân chủ yếu là do bệnh giang mai hoặc do vữa xơ).
• Viêm mạch trong các bệnh tự miễn, dị dạng động mạch vành, chấn thương tim.

Những yếu tố thuận lợi làm nhồi máu cơ tim dễ xuất hiện (các bệnh có tác dụng làm cho chứng xơ cứng động mạch dễ xuẩt hiện):

• Bệnh huyết áp.
• Phẫu thuật.
• Nhịp nhanh, loạn nhịp hoàn toàn.
• Các bệnh van tim, cơ tim.
• Bệnh tiểu đường.
• Bệnh tăng hồng cầu.
• Bệnh loét dạ dày tá tràng và bệnh đường mật

Các yếu tố khởi động bệnh:

• Gắng sức bất thường, xúc động mạnh.
• Chấn thương lồng ngực, trạng thái sốc.
• Tim đập nhanh kịch phát, chảy máu nặng.
• Sự lạm dụng thuốc lá.
• Những nghề luôn làm cho thần kinh căng thẳng

Phòng nhồi máu cơ tim

Hãy tự bảo vệ trái tim của bạn bằng chế độ ăn uống và sinh hoạt, nghỉ ngơi.

Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa.

• Với những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh thì nên ăn kiêng để chống béo phì, ăn nhiều rau quả, hạn chế mỡ động vật.
• Chú ý điều trị hoặc kiểm soát tốt các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, loét dạ dày tá tràng. Tuân thủ các phương pháp điều trị của thầy thuốc.
• Để phòng ngừa nhồi máu cơ tim, người bệnh cũng đặc biệt cần có chế độ nghỉ ngơi, làm việc hợp lý, không gắng sức quá, tránh xúc động mạnh, tập những môn thể thao nhẹ nhàng, như dưỡng sinh, đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày. Tránh những môn thể thao gây gắng sức, căng thẳng như các trò đối kháng.
• Ngoài ra, bạn cần hạn chế hoặc bỏ hẳn thuốc lá, các chất kích thích.

Chia sẻ0

Triệu chứng

• Cảm giác tức, nặng hoặc đau thắt vùng giữa ngực kéo dài một vài phút
• Đau lan từ ngực lên bả vai, cánh tay, xuyên ra sau lưng hoặc thậm chí lên răng và hàm, có thể đau kéo dài ở vùng thượng vị
• Khó thở
• Toát mồ hôi
• Choáng ngất
• Buồn nôn và nôn

Nguyên nhân

• Tắc nghẽn mạch vành do cục máu đông hình thành khi mảng bám cholesterol trong động mạch bị vỡ ra
• Co thắt mạch vành, nhất là do một số loại ma tuý như cocain.

Xét nghiệm và chẩn đoán

Chẩn đoán dựa trên triệu chứng, bệnh sử và thăm khám thực thể. Các xét nghiệm giúp ích cho chẩn đoán gồm:

• Điện tâm đồ: do cơ tim bị tổn thương không dẫn truyền xung điện như bình thường, nên điện tâm đồ có thể giúp phát hiện và theo dõi tiến triển của nhồi máu cơ tim.
• Xét nghiệm máu phát hiện sự có mặt của một số enzym được giải phòng ra khi cơ tim bị tổn thương.
• Một số xét nghiệm khác như chụp X quang ngực, siêu âm tim, chụp mạch vành.

Điều trị

Các thuốc thường dùng điều trị cơn đau tim gồm:

• Aspirin. Aspirin ngăn cản sự hình thành huyết khối, nhờ đó duy trì dòng máu chảy qua chỗ động mạch bị hẹp. Đây được xem là thuốc dự phòng huyết khối được sử dụng nhiều nhất hiện nay.
• Thuốc tiêu huyết khối phá vỡ cục máu đông đang làm tắc dòng máu.
• Các thuốc chống đông máu ngăn cản sự hình thành huyết khối như clopidogrel (Plavix) và các thuốc chẹn thụ thể tiểu cầu IIb/IIIa.
• Thuốc giảm đau.
• Nitroglycerin. Đây là thuốc thường dùng để điều trị đau ngực, có tác dụng làm giãn mạch tạm thời, cải thiện lượng máu đến tim.
• Chất chẹn beta làm giãn cơ tim, chậm nhịp tim và giảm huyết áp giúp tim bơm máu dễ dàng hơn.
• Thuốc giảm cholesterol, bao gồm statin, niacin, fibrat và acid mật.

Phẫu thuật và các thủ thuật khác

• Tạo hình mạch vành và đặt stent: trong thủ thuật này bác sĩ luồn một ống thông có đầu gắn một quả bóng từ một động mạch, thường là ở chân, vào chỗ động mạch tắc nghẽn. Sau đó quả bóng được bơm căng để mở thông động mạch bị tắc. Đồng thời một stent mắt lưới kim loại sẽ được đặt vào để giữ cho động mạch không bị tắc trở lại.
• Phẫu thuật nối tắt mạch vành: trong đó bác sỹ dùng một đoạn tĩnh mạch hoặc động mạch khâu nối vào động mạhc vành vượt quá chỗ tắc nghẽn (nối tắt qua đoạn tắc nghẽn) để khôi phục dòng chảy của máu đến tim.

Phòng ngừa

Nhối máu cơ tim: rất nguy hiểm đến tính mạng người bệnh đặc biệt ở người già vì vậy việc dùng thuốc để phòng ngừa một cách thường xuyên là đặc biệt quan trọng. Nhưng các thuốc tây y trong dự phòng nhồi máu cơ tim dùng lâu thường mang lại nhiều tác dụng không mong muốn: như aspirin gây loét dạ dày tá tràng, thuốc tiêu huyết khối gây chảy máu, các thuốc còn lại chỉ cải thiện triệu chứng.

Để tăng cường hiệu quả và làm giảm tác dụng không mong muốn trong phòng ngừa nhồi máu cơ tim trên thị trường hiện nay có nhiều chế phẩm như: các sản phẩm từ Giảo cổ lam làm hạ huyết áp, tăng lưu thông khí huyết.

Các chế phẩm từ hoa hòe như Dưỡng mạch kiện não: Giúp làm bền vững thành mạch máu, tăng cường sức chịu đựng của mao mạch, giảm mỡ máu; phòng ngừa nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, tai biến mạch máu não. Các chế phẩm có chứa Nattokinase(HOMICIS) : Đặc tính sinh học của nattokinase rất giống với plasmin (enzym duy nhất trong cơ thể làm tiêu huyết khối).

Nattokinase nâng cao khả năng tự nhiên của cơ thể để làm tan các cục máu bằng một số cách: Hoà tan fibrin một cách trực tiếp. Nattokinase cũng có thể làm nâng cao sự sản xuất của cơ thể với plasmin và các tác nhân hoà tan cục máu đông, bao gồm cả urokinase (nội bào).

Nattokinase có thể ngăn chặn sự chai cứng của mạch máu ở liều lượng 100 mg/ngày. Ở một khía cạnh nào đó, nattokinase thực sự tốt hơn thuốc TPA (plasmin mô), thuốc hoà tan các cục máu truyền thống, và urokinase

Chia sẻ0