Liệt mặt ngoại biên là tình trạng yếu hoặc liệt các cơ kiểm soát biểu hiện ở một bên mặt. Bệnh thường là hậu quả của tổn thương dây thần kinh chi phối một bên mặt.
Dấu hiệu và triệu chứng
- Liệt hoặc yếu đột ngột ở một bên mặt khiến khó cười hoặc khó nhắm mắt ở bên bị bệnh.
- Mặt chảy xệ xuống và khó biểu hiện nét mặt
- Đau ở sau, trước hoặc trong tai của bên mặt bị bệnh
- Đau đầu
- Mất cảm nhận vị giác ở phần trước của lưỡi
- Thay đổi lượng nước mắt và nước bọt tiết ra.
Nguyên nhân
Chưa rõ nguyên nhân gây bệnh. Nhiễm virus, hay gặp nhất là herpes simplex, có thể là một nguyên nhân khiến dây thần kinh ở mặt bị phù nề và tổn thương. Giảm xung điện đến cơ do dây thần kinh bị tổn thương gây ra yếu và liệt những cơ này.
Xét nghiệm và chẩn đoán
Chẩn đoán sơ bộ có thể được đưa ra dựa vào quan sát mặt và yêu cầu bệnh nhân thử cử động cơ mặt. Một số chứng bệnh khác như đột quị, nhiễm trùng và khối u cũng có thể gây ra những triệu chứng giống liệt mặt ngoại biên.
Các xét nghiệm khác gồm:
- Ghi điện cơ (EMG). Có thể xác nhận tổn thương dây thần kinh và mức độ nặng.
- Chụp não. Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp não để loại trừ các nguyên nhân khác gây bệnh.
Điều trị
Hiện chưa có cách điều trị đặc hiệu, song phần lớn bệnh nhân sẽ khỏi hoàn toàn dù có điều trị hay không.
Các biện pháp điều trị bao gồm:
- Thuốc chống viêm. Một liệu trình corticosteroid ngắn ngày, như prednisone, có thể làm giảm viêm và phù nề trong ống xương mà dây thần kinh mặt đi qua.
- Thuốc chống virus: CÁc thuốc chống virus như acyclovir và famciclovir có thể hạn chế hoặc làm giảm tổn thương thần kinh do nguyên nhân virus.
- Massage. Massage mặt có thể giúp ngăn ngừa tình trạng co cứng vĩnh viễn các cơ bị liệt trước khi có cơ hộ phục hồi.
- Châm cứu, bấm huyệt.
