Van hai lá là van tim nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái. Hẹp van hai lá khiến cho van hai lá của tim mở không đủ, khiến dòng chảy của máu từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái bị tắc nghẽn.
Dấu hiệu và triệu chứng
Triệu chứng cơ năng
- Mệt mỏi, nhất là khi gắng sức
- Khó thở khi gắng sức hoặc khi nằm.
- Phù chân hoặc mắt cá chân.
- Hồi hộp đánh trống ngực
- Thường xuyên bị nhiễm trùng đường hô hấp, như viêm phế quản
- Ho nhiều, đôi khi ho ra đờm có lẫn tia máu
Một số ít trường hợp có đau ngực hoặc khó chịu ở ngực.
Triệu chứng thực thể
- Tim có tiếng thổi
- Ứ huyết ở phổi
- Loạn nhịp tim
- Tăng áp động mạch phổi
- Huyết khối
Nguyên nhân
- Thấp tim: là một biến chứng của nhiễm liên cầu họng và có thể gây tổn thương van hai lá. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây hẹp van hai lá.
- Khuyết tật tim bẩm sinh như hẹp hai lá bẩn sinh hoặc dị tật van hai lá.
- Các nguyên nhân khác hiếm gặp hơn như huyết khối hay khối u chèn ép van hai lá, lắng đọng calci trên van hai lá, điều trị tia xạ vùng ngực hoặc do dùng một số thuốc.
Xét nghiệm và chẩn đoán
- Siêu âm tim giúp kiểm tra cấu trúc và di động của van khi tim co bóp, đồng thời đo được hướng và tốc độ của dòng máu chảy qua tim.
- Điện tâm đồ (ECG) cho biết về nhịp tim và gián tiếp cho biết về kích thước tim.
- Máy monitor Holter ghi điện tâm đồ liên tục, thường trong 24 – 72h, để phát hiện những bất thường nhịp tim đi kèm với hẹp van hai lá.
- Chụp X quang ngực kiểm tra kích thước và hình dạng tim và để xem liệu tâm nhĩ trái có giãn to hay không – một dấu hiệu của hẹp hai lá.
- Siêu âm tim qua thực quản giúp quan sát kỹ hơn tình trạng van tim.
- Thông tim cho biết chi tiết về tình trạng của tim và đo được áp lực trong buồng tim.
Điều trị
Điều trị nội: nhằm làm giảm triệu chứng, bao gồm thuốc lợi tiểu để giảm phù và ứ dịch trong phổi, thuốc chống đông để ngăn ngừa huyết khối, thuốc điều trị rối loạn nhịp tim, kháng sinh dự phòng trước khi làm các thủ thuật nội khoa hoặc nha khoa để phòng ngừa viêm nội tâm mạc.
Điều trị ngoại khoa:
- Nong van hai lá bằng bóng
- Phẫu thuật sửa van hai lá
- Phẫu thuật thay van hai lá
- Phẫu thuật van hai lá nội soi
Phòng bệnh
– Chủ yếu là phòng bệnh thấp tim. Đi khám bác sĩ khi bị viêm họng. viêm họng do liên cầu có thể gây ra thấp tim. Tuy nhiên viêm họng liên cầu có thể điều trị dễ dàng bằng kháng sinh.
