Xơ gan là một bệnh gạn mạn tính được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan.
Triệu Chứng
– Giai đoạn bắt dầu: Chức năng gan còn bù trừ, triệu chứng lâm sàng thường không rõ hoặc rất nhẹ, chủ yếu triệu chứng rối loạn tiêu hóa như ăn không biết ngon, tiêu lỏng, người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đau nhẹ, hơi tức vùng bụïng trên bên phải hoặc đầy bụng, nôn hoặc buồn nôn. Khám gan hơi to (có thể không to), có bệnh nhân lách to. Chức năng gan bình thường hoặc hơi suy giảm, có thể khám kỹ phát hiện điểm ứ huyết, mạch sao mà xác định bệnh.
– Giai đoạn toàn phát: Chức năng gan suy giảm rõ. Lâm sàng biểu hiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa tăng, mạn sườn bên phải đau rõ, sụt cân, da xạm, có bệnh nhân vàng da, vàng mắt, điểm ứ huyết, mạch sao ở mặt, ngực, tay, vai, cổ.. . hoặc có hiện tượng giãn mao mạch, bàn tay, đầu ngón tay đỏ mập lên, chân răng, mũi, trĩ, xuất huyết, tiêu có máu, phụ nữ kinh nguyệt nhiều kéo dài, hoặc có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, tim hồi hộp, ít ngủ, chân tay tê dại, ngứa, tiểu ít, hoặc tiểu khó, cổ chân phù, bụng có nước nhẹ. Khám gan thấy có thể eo nhỏ hoặc to dưới bờ sườn, bờ sắc cứng.
– Giai doạn cuối: Triệu chứng tăng áp lực tĩnh mạch rõ: cổ trướng, da bụng bóng, tuần hoàn bàng hệ, tiểu rất ít hoặc vô niệu, khó thở, người gầy, sắc mặt xạm tối, da mặt vàng đậm, bệnh nặng có xuất huyết tiêu hóa, tinh thần lờ đờ, buồn ngủ hoặc hưng phấn, hốt hoảng, hôn mê gan…
Nguyên nhân xơ gan
1. Do siêu vi B,C,D
2. Rượu
3. Do chuyển hóa: vd như: hemochromatosis, bệnh Wilson , thiếu men α-antitrypsin
4. Bệnh đường mật kéo dài
5. Nghẽn tỉnh mạch gan: vd: $ Budd-Chiari
6. Rối loạn miễn dịch: vd: viêm gan dạng lupoid
7. Độc chất: vd: Methotrexate, Amiodarone
8. Phẫu thuật bypass ở đường ruột
9. Suy dinh dưỡng, nhiễm trùng.
10. Bẩm sinh
Phòng ngừa
Các biện pháp phòng ngữa xơ gan gồm:
- Thực hiện tốt biện pháp vệ sinh phòng chống lây nhiễm virut viêm gan B, C, D
- Tiêm phòng virut viêm gan B, C, D
- Không uống rượu
- Ăn uống đủ chất
- Phòng chống nhiễm sán lá gan
- Điều trị tốt các bệnh đường mật
- Thận trọng khi dùng các thuốc gây hại cho gan
- Dự phòng và điều trị tốt các bệnh viêm gan cấp và mạn tính
- Duy trì đều đặn kiểm tra gan định kỳ 6-12 tháng/lần