Tất cả các statin đều làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol xấu LDL-C. Nhưng statin vẫn chưa phải là giải pháp hoàn hảo vì chưa đủ mạnh để can thiệp vào các rắc rối khác…
Điểm chưa hoàn hảo của statin
Có nhiều loại statin như fluvastatin (lescol), simvastatin (elifat, simtas), atorvastatin (atorec, atorhasan) và pravastatin (pravastatin, prachovol). Đây là những thuốc có tác dụng ức chế men tổng hợp cholesterol, do đó làm giảm nồng độ của cholesterol trong cơ thể. Enzym bị ức chế là enzym ôxy hoá khử hydroxy-methyl-glutaryl coenzyme A reductase (HMG CoA) reductase.
Người ta đã thấy rằng, mọi statin đều có tác dụng như nhau chỉ có cường độ mạnh yếu khác nhau. Đồng loạt các statin đều làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol xấu LDL-C. Khi dùng các loại thuốc này thì mọi điều đã đạt được như mong muốn. Hai giá trị này có thể đạt được sau một tuần uống thuốc, thậm chí trong vòng một tháng.
Tuy nhiên khi bị rối loạn lipid máu có 5 điểm mấu chốt cần phải giải quyết đó là cholesterol toàn phần, LDL-C, HDL-C, apo B, triglycerid nhưng statin chỉ giải quyết được hai vấn đề là cholesterol toàn phần và LDL-C. Vậy là cần phải thêm sự hỗ trợ
Sự hỗ trợ hiệu quả từ dầu cá
Dầu cá tuy không phải là thuốc nhưng người ta thấy nó lại có những lợi ích rõ rệt trong vấn đề rối loạn mỡ máu. Người ta đã thử nghiệm dùng riêng một mình dầu cá cho những đối tượng bị rối loạn mỡ máu thì kết quả thu được khá tốt mặc dù còn nhiều hạn chế. Cụ thể: nó có thể làm cải thiện chỉ số HDL-C và triglycerid nhưng vẫn chưa thấy có sự toàn diện trên các chỉ số khác.
Song điều bất ngờ, sự kết hợp dầu cá và statin lại cho ra những kết quả tốt đẹp. Người ta thấy nó cải thiện hầu như mọi chỉ số bị thay đổi trong rối loạn mỡ máu. Cụ thể, nhà khoa học Chan và cộng sự (tạp chí Cận lâm sàng) đã tiến hành điều tra thử nghiệm của liệu pháp kết hợp dầu cá và statin trên những bệnh nhân bị rối loạn mỡ máu. Thuốc được thử nghiệm với liều 40mg/ngày loại atorvastatin dùng thêm dầu cá với liều 4g/ngày. Sau 6 tuần điều trị, kết quả thật ấn tượng, cholesterol toàn phần và LDL-C đều giảm một cách như mong muốn. Thêm vào đó, triglycerid cũng bị giáng chức và nồng độ HDL-C được nâng lên.
Một cách độc lập với Chan, nhà khoa học Durrington và cộng sự (Tạp chí tim mạch) đã tìm hiểu kỹ hơn của liệu pháp kết hợp này. Ông dùng simvastatin liều 40mg/ngày với 4g dầu cá/ ngày, tiến hành điều trị cho các bệnh nhân bị rối loạn mỡ máu trong 1 năm. Sau điều trị, ông theo dõi lại các bệnh nhân của mình thấy rằng các chỉ số như LDL, HDL, cholesterol và triglycerid đều biến đổi theo hướng có lợi. Một lần nữa nó lại khẳng định công dụng của liệu pháp này.
Để cẩn thận hơn, người ta đã tiến hành thử nghiệm riêng từng thành phần với liệu pháp đơn độc để xem chúng có gây ra hiệu ứng nào không. Kết quả không ngoài dự đoán, statin chỉ tác động được vào cholesterol toàn phần và LDL-C trong khi đó dầu cá chỉ có thể làm thay đổi triglycerid mà thôi.
Như vậy, statin vốn là một thuốc khá mạnh trong điều trị rối loạn mỡ máu nhưng sức mạnh của nó chưa vô song. Chúng ta không thể và không bao giờ được quên sự kết hợp giữa ăn uống và thuốc điều trị. Trong trường hợp này, dầu cá là vị thần may mắn cho loại thuốc nổi tiếng statin. Những người đang có rối loạn mỡ máu đừng quên bổ sung dầu cá và cá trong thực phẩm hàng ngày.
BS.Nguyễn Nam Phong – Suckhoedoisong