Xã hội phát triển, người dân có điều kiện tiếp cận với những dịch vụ y tế hiện đại và thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ.Những bệnh về gan và tim mạch ngày càng tăng, đặc biệt là gan nhiễm mỡ.
Hình ảnh gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ đa phần đều không có triệu chứng bởi vì tình trạng lắng đọng mỡ tại gan xảy ra từ từ nên các biểu hiện của nó cũng khó cảm thấy. Chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, lúc đó gan có thể lớn, bao gan căng ra và khi đó bệnh nhân có thể có cảm giác đau tức hoặc nặng vùng gan. Trong một số trường hợp, tuy nhiên rất hiếm, gan nhiễm mỡ cũng có thể gây tình trạng vàng da, buồn nôn và nôn.
Gan nhiễm mỡ độ 3: được xác định trên siêu âm biểu hiện bởi gia tăng rõ rệt độ hồi âm lan tỏa của nhu mô, mức độ hút âm tăng mạnh đến mức khó xác định được cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan.
Nguyên nhân gây bệnh
Béo phì, tim mạch gây nên gan nhiễm mỡ
Những nguyên nhân của giai đoạn 3 bệnh gan nhiễm mỡ khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân. Giai đoạn thứ ba của bệnh phát triển do:
- Mắc một số bệnh: như bệnh tiểu đường, béo phì và cao huyết áp.
- Thuốc: Khởi phát cũng có thể xảy ra sau khi sử dụng các loại thuốc bao gồm amiodarone, thuốc chống siêu vi, aspirin, corticosteroid, methotrexate, nifedipine, perhexiline, tamoxifen, tetracyclin và acid valproic, sử dụng quá nhiều đường…
- Sử dụng rượu trong thời gian dài: gan nhiễm mỡ do cồn: uống rượu nhiều đều gây ra gan nhiễm mỡ và lâu dài dẫn đến xơ gan
Các triệu chứng gan nhiễm mỡ
Biểu hiện mệt mỏi ở bệnh nhân
Các triệu chứng sớm của bệnh thường nhẹ và phần lớn thời gian là không được chú ý bởi các bệnh nhân và các bác sĩ.Một cảm giác chung của tình trạng bất ổn và mệt mỏi có thể phát triển cá nhân, cùng với vàng da. Tuy nhiên, khi các triệu chứng trở nên nặng hơn, to gan và lá lách là phổ biến, cùng với cơ lãng phí và làn da nhạy cảm. Về cơ bản, gan không cung cấp các enzym cần thiết cho việc sửa chữa tế bào và lọc máu. .
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ
Thực hiện xét nghiệm máu định kỳ
Một trong những cách phổ biến nhất để kiểm tra bệnh bằng cách thực hiện một bài kiểm tra men gan. Điều này có thể được thực hiện một cách đơn giản với một xét nghiệm máu, sẽ hiển thị một bác sĩ nếu bệnh nhân có nồng độ transaminase, nhận dạng các vấn đề về gan. Nghiên cứu bổ sung cũng có thể được tiến hành để đo lường mức độ tổn thương gan, chẳng hạn như sinh thiết hoặc siêu âm. Để loại trừ nhiễm trùng, các bác sĩ thường sử dụng các xét nghiệm máu khác để kiểm tra viêm gan siêu vi, một bệnh chuyển qua các dịch cơ thể, gây ra hiệu ứng tương tự như bệnh gan nhiễm mỡ.
Điều trị gan nhiễm mỡ
Nói chung về điều trị gan nhiễm mỡ chủ yếu là dự phòng và làm giảm nguy cơ gây ra gan nhiễm mỡ, dựa vào yếu tố thường gặp ở Việt Nam là do rượu và do tăng lipid máu. Vì vậy trước hết cần tránh uống rượu bia nhiều, hạn chế ăn nhiều đường và mỡ, tập thể dục thường xuyên, tránh các thuốc gây độc cho gan và điều trị theo nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Lựa chọn thực phẩm tươi
Vì béo phì là một trong những nguyên nhân chính của gan nhiễm mỡ, ăn một chế độ ăn uống lành mạnh là rất quan trọng, tránh các yếu tố nguy cơ khác như rượu hoặc sử dụng ma túy sẽ tiếp tục gây hại cho cơ quan. Dần dần, mất kiểm soát trọng lượng cũng cho thấy có hiệu quả trong điều trị bệnh. Tuy nhiên, bệnh nhân nên chắc chắn không để mất cân quá nhiều quá nhanh, vì làm như thế có thể có ảnh hưởng sức khỏe tiêu cực cũng.Một số nghiên cứu được tiến hành bởi Hiệp hội Mỹ cho nghiên cứu bệnh gan cũng cho thấy rằng một số thuốc insulin đã được chứng minh là có thành công hạn chế.
Ngưng ngay những thuốc có khả năng gây độc cho gan và thay thế bằng những thuốc an toàn theo hướng dẫn của bác sĩ.
Các bệnh rối loạn chuyển hóa (như tiểu đường…): khống chế lượng đường trong máu luôn ở mức độ bình thường.
Viêm gan siêu vi: kiểm soát tình trạng viêm và những diễn tiến bất lợi dẫn đến xơ gan.
Chú ý, ngoài việc áp dụng một chế độ thuốc men để nhằm đào thải bớt sự lắng đọng mỡ quá mức trong cơ thể cũng như để khống chế diễn tiến bất lợi của các bệnh lý cơ bản là nguyên nhân gây nhiễm mỡ gan, ở góc độ dinh dưỡng, có thể tự giảm thiểu tình trạng lắng đọng mỡ ở gan
Lựa chọn thực phẩm cho người bị gan nhiễm mỡ
- Hạn chế ăn thực phẩm giàu cholesterol như các loại đồ lòng, phủ tạng, da…động vật, lòng đỏ trứng
- Hạn chế chất béo: ưu tiên chọn dầu thực vật (trừ dầu dừa), hạn chế mỡ động vật (trừ mỡ cá).
- Ăn chất đạm vừa phải đúng với khả năng của gan.
- Một số thức ăn giảm m ỡ tốt như: dầu đậu nành, đậu hà lan, cà chua tươi chín, ớt vàng, rau ngót, rau cần tây, diếp cá, tỏi, chanh, cam, quýt, bưởi, táo chín… trà xanh, hoa hòe…
- Bổ sung lượng rau, trái cây tươi trong thực đơn mỗi ngày
- Kết hợp với chế độ luyện tập thể dục mỗi ngày: đi bộ, chạy bộ, tham gia một số môn thể thao…