Tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là một cơ quan có hình trái mận, bình thường đường kính độ 5cm định vị ở đáy bàng quang. Tuyến tiền liệt thay đổi kích cỡ, và ở đàn ông lớn tuổi, một tuyến nở lớn rất nhiều, có khi bằng trái bóng chày, nhưng ngược lại ở thanh thiếu niên, tuyến này chỉ còn nhỏ, đường kính chừng hơn 2,5cm. Niệu đạo đi qua trung tâm tuyến tiền liệt và túi tinh được định vị vừa đúng trên nó.
Trong phạm vi tuyến tiền liệt, tinh trùng từ tinh hoàn phối hợp với chất dịch của tuyến tiền liệt đi vào niệu đạo, tạo ra tinh dịch, tinh trùng chứa trong chất dịch để được phóng ra. Tuyến tiền liệt nở lớn (cũng được biết như chứng phì đại tuyến tiền liệt lành tính) là một khối u tự nhiên của các mô tuyến tiền liệt xảy ra ở hầu hết đàn ông lớn tuổi. Nguyên nhân có thể do sự thay đổi tự nhiên của việc cân bằng nội tiết tố trong cơ thể bắt đầu ở khoảng tuổi 30, làm cho tuyến tiền liệt bắt đầu lớn ra dần, và khi quá lớn cần phải phẫu thuật.
Thế nào là tuyến tiền liệt nở lớn?
Tuyến tiền liệt nở lớn không phải là một vấn đề nghiêm trọng, nhưng trong một số trường hợp có thể phát sinh bệnh. Tuyến tiền liệt nở lớn có thể ép lên niệu đạo và làm cho khó đi tiểu. Việc tích nước tiểu có thể làm bàng quang nới rộng vĩnh viễn, cơ mất khả năng co thắt, và dễ phát sinh các viêm nhiễm đường tiểu, đôi khi còn gây tình trạng bí tiểu. Bàng quang đầy gây cảm giác bị sức ép và khó chịu nhưng họ thường không hiểu vì sao. Sức ép của nước tiểu chuyển động ngược lại làm đầy tràn bàng quang, qua thời gian, làm hại niệu quản (ống đem nước tiểu từ thận xuống bàng quang) và làm hại cả thận. Mặc dù các biến chứng nghiêm trọng của sự phì đại tuyến tiền liệt, như làm hại thận hoặc suy thận thì hiếm thấy, các biến chứng có thể phát triển âm thầm không có các triệu chứng đáng kể khác hơn là việc khó tiểu. Mọi tình trạng khó tiểu đều cần bác sĩ kiểm tra.
Các triệu chứng chính của phì đại tuyến tiền liệt là, thường xuyên buồn tiểu nhưng lại khó tiểu, nhất là vào ban đêm. Bí tiểu cấp tính là triệu chứng ít phổ biến hơn nhưng nếu bị là phải điều trị cấp kỳ bằng cách thông bàng quang. Ðàn ông có tiền sử bệnh tiểu khó có thể phát sinh bí tiểu cấp tính mà không có nguyên nhân rõ ràng, hoặc có thể do một vài thức ăn hoặc thuốc kích thích nào đó gây ra viêm nhiễm các mô ở vùng tuyến tiền liệt. Rượu, thức ăn nhiều gia vị, dị ứng và một loại thuốc nào đó có thể làm các mô tuyến tiền liệt sưng lên làm cho không thể tiểu tiện được và bí tiểu phát sinh. Bác sĩ có thể nhận ra tình trạng tuyến tiền liệt nở lớn lúc khám trực tràng. Tuy nhiên, tuyến tiến liệt nở lớn nhưng không gây ra các triệu chứng có khi không cần điều trị, nhưng tuyến tiền liệt nhỏ nhưng nếu gây ra triệu chứng và bệnh lý thì vẫn phải được điều trị.
Các triệu chứng tương tự như phì đại tuyến tiền liệt cũng có thể do dây thần kinh bị tổn thương gây nên (ví dụ, tổn thương vì bệnh tiểu đường hoặc tổn thương cột sống) ảnh hưởng đến việc thực hiện chức năng của bàng quang và niệu đạo. Bí tiểu tạm thời thường phát sinh sau phẫu thuật vùng khung chậu. Hệ tiết niệu phức tạp và liên quan nhiều hệ khác trong cơ thể, nên nếu đàn ông khó đi tiểu cần được bác sĩ kiểm tra để loại trừ các nguyên do có thể có của vấn đề khác trước khi xác định tuyến tiền liệt là nguyên nhân độc nhất.
Một khi tuyến tiền liệt nở lớn gây thành vấn đề, việc điều trị. là cần phẫu thuật cắt bỏ một phần để làm giảm sức ép trên niệu đạo vì hiện chưa có phương cách hữu hiệu nào ngoài việc phẫu thuật. Có loại thuốc kích thích giúp làm dịu cơ và có thể đi tiểu được nhưng chúng cũng chỉ có tính cách tạm thời. Việc phẫu thuật tình trạng tuyến tiền liệt nở lớn nếu khi bị viêm nhiễm nhiều bộ phận đường tiết niệu, bài niệu nghịch khiến bàng quang và thận bị ép, bí tiểu tái phát.
Việc phẫu thuật là cách phổ biến nhất để giảm chứng phì đại tuyến tiền liệt, được gọi là sự cắt đoạn tuyến tiền liệt qua niệu đạo, cần gây mê tổng quát hoặc gây mê cột sống. Trong thủ thuật cắt qua niệu đạo chỉ loại bỏ mô bên trong tuyến tiền liệt (tương tự như loại bỏ phần mềm bên trong trái cam). Ðây là thủ thuật mang lại kết quả khả quan, giải quyết việc khó tiểu tiện.
Các bước thực hiện bao gồm việc soi để khám bàng quang, tuyến tiền liệt và niệu đạo nong niệu đạo bằng que nong, phẫu thuật bằng ống soi cất đoạn, lấy sạch tất cả các mô cắt bỏ và làm đông máu.
Sau phẫu thuật cần nằm lại bệnh viện một thời gian ngắn. Họ có thể xuất viện sau khi lấy ống thông niệu đạo ra. Sau hai tới bốn tuần là có thể bình phục nhưng cần kiêng giao hợp, làm việc nặng trong vòng một tháng. Bác sĩ cho dùng kháng sinh chừng mươi ngày sau phẫu thuật để phòng ngừa nhiễm trùng. Một vài tuần đầu nên uống nhiều nước để rửa sạch bàng quang và đường tiểu. Tránh dùng rượu trong thời gian ba tuần.
Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt mở (qua bụng hay vùng háng) được áp dụng khi tuyến tiền liệt lớn khác thường hoặc khi có các vấn đề bệnh lý khác. Phương pháp này cần thời gian bình phục lâu hơn nhưng kết quả thường tốt hơn thủ thuật cắt qua niệu đạo.
Ðàn ông bị các vấn đề về tuyến tiền liệt cần cân nhắc những lợi ích của việc phẫu thuật để tránh những nguy cơ về sức khỏe và việc thực hiện chức năng tình dục trong tương lai. Vì chỉ có phương cách ấy giúp tránh phải điều trị quá nhiều.
Mức nguy cơ tử vong trung bình bằng phẫu thuật cắt qua niệu đạo là 4/1000, nhưng do việc phẫu thuật thường được thực hiện ở người già, có thể có những vấn đề sức khỏe khác. Ngoài ra, cũng như những phẫu thuật khác, nó còn có những rủi ro khác như sự viêm nhiễm và chảy máu cũng như những ảnh hưởng do gây mê như hẹp niệu đạo do lỗ niệu đạo bị teo (6%); không kiềm chế được chứng tiết nước tiểu (l%); bất lực vĩnh viễn (không có khả năng cương) khoảng 5%, trong đó khoảng 2% bị phẫu thuật gây ra và 3% do yếu tố tâm lý; 40 đến 50% bị chứng xuất tinh nghịch hành (phóng tinh vào bàng quang thay vì ra lối dương vật), do tổn hại cơ trong tuyến tiền liệt cơ mà chính ra tự động đóng lại khi người đàn ông bắt đầu phóng tinh. Từ hậu quả đó cũng khiến người đàn ông mất khả năng sinh sản vì không đưa tinh trùng vào âm đạo được.
Nhiều người sợ rằng sau khi phẫu thuật tuyến tiền liệt sẽ làm cho họ bất lực. Thực ra ảnh hưởng này chỉ khoảng 2%, một tỉ lệ thấp so với các vấn đề khác như ung thư. Việc xuất tinh nghịch thường không ảnh hưởng gì khi quan hệ tình dục, mặc dù cảm xúc có thay đổi đôi chút.
Theo Thông tin y học Việt Nam