Nội tiết tố Testosterone ảnh hưởng tới sự hoạt động, phát triển của nhiều tổ chức trong cơ thể con người như bộ não, thần kinh, gan, thận, hệ thống cơ – xương – khớp, hệ thống tạo máu, tinh hoàn. Do vậy, sự tăng hay giảm lượng Testosterone ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình hoạt động của các yếu tố trên. Mãn dục nam giới là một bệnh với lượng nội tiết tố Testosterone trong máu giảm thấp dưới mức bình thường.
Các nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm testosterone
Sự suy giảm nội tiết tố testosterone lệ thuộc vào nhiều yếu tố:
Tuổi tác: Testosterone được sản sinh từ tinh hoàn (> 95%) và tuyến thượng thận (4%). Tuổi càng cao, các tổ chức trong cơ thể đều dần dần bị suy thoái. Tinh hoàn, tuyến thượng thận cũng không nằm ngoài quy luật đó. Sự suy giảm Testosterone bắt đầu xảy ra từ tuổi 30. Hàng năm, sự sản xuất Testosterone giảm từ 0,8% – 1,3% và giảm từ 30% đến 50% ở tuổi từ 50 – 70 tuổi. Một nghiên cứu trên thế giới cho thấy Testosterone tự do giảm 2,8% mỗi năm; Testosterone toàn phần giảm 1,6% mỗi năm; Testosterone gắn albunine giảm 2,5% mỗi năm. Một nghiên cứu khác ở New Mexico cho kết quả rằng lượng Testosterone trong máu giảm từ tuổi 60 trở lên là 1,1 nanogam/ml hàng tuần.
Tỷ lệ mãn dục năm tăng theo tuổi. Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa.
Tỷ lệ mãn dục nam giới ( tính theo lượng Testosterone trong máu giảm):
- Dưới 50 tuổi: 9%
- Từ 50 – 59 tuổi: 29%
- Từ 60 – 69 tuổi: 44%
- Từ 70 – 79 tuổi: 70%
- Trên 80 tuổi: 80%
Đó là tại những lý do ở tinh hoàn:
- Giảm số lượng tế bào Leydig.
- Tăng xơ hóa và các thay đổi thoái hóa khác ở tinh hoàn.
- Giảm tưới máu tinh hoàn gây thiếu máu oxy ở các mô.
- Thay đổi trong tổng hợp steroid do tình trạng thiếu oxy ở các mô gây giảm tổng hợp DHEA.
Do phá vỡ sự cân bằng điều chỉnh nội tiết tố:
Sự suy giảm nội tiết tố Testosterone ở người già liên quan đồng thời chức năng của tinh hoàn và sự điều chỉnh nội tiết tố GnRH vùng dưới đồi. Nội tiết tố GnRH tác động lên tuyến yên để sản sinh ra nội tiết tố LH và FSH. Nội tiết tố LH lên tế bào Leydig ở tinh hoàn để sản sinh ra nội tiết tố tác Testosterone. Ở người khỏe mạnh, sự xuất tiết của nội tiết tố Testosterone vừa đủ trong khu vực bình thường. Nhưng ở người già, đồng nghĩa với việc suy thoái giảm thiểu số lượng các tế bào Leydig ở tinh hoàn cho nên dù nội tiết tố LH có tăng lên mãi đôi khi vượt khung tối đa của người bình thường nhưng lượng nội tiết Testosterone vẫn suy giảm.
Một số nguyên nhân khác:
Di truyền.
Dinh dưỡng: Chế độ ăn uống làm thay đổi lượng SHBG. Chế độ ăn uống nhiều chất xơ hoặc rau có thể làm tăng lượng SHBG làm giảm Testosterone. Ngược lại chế độ ăn nhiều chất béo, đạm sẽ làm cho tăng lượng nội tiết tố Testosterone. Một điều quan trọng nữa là năng lượng ảnh hưởng nhiều đến sự xuất tiết nội tiết tố nam giới.
Ảnh hưởng của nhiễm độc: Tất cả các lứa tuổi, lượng Testosterone máu tăng từ 5% – 15% ở những người hút thuốc lá so với những người không hút thuốc lá. Lượng Testosterone máu giảm trên những người nghiện rượu, những người có bệnh ung thư tuyến tiền liệt và những người bị xơ gan do rượu.
Dinh dưỡng và sang chấn tinh thần cũng là những nguyên nhân của mãn dục nam.
Sang chấn tinh thần: Stress, chấn thương, trải qua phẫu thuật hoặc nằm viện lâu ngày trong các bệnh suy thận mạn, suy gan mạn hoặc kém dinh dưỡng thường xuyên cũng gây nên tình trạng giảm nội tiết tố Testosterone máu.
Dùng thuốc quá nhiều: Các loại Glicocorticoide hoặc các loại thuốc đối kháng với nội tiết tố nam giới trong điều trị dài ngày cũng gây nên tình trạng giảm nội tiết tố Testosterone máu.
Sự rối loạn một số nội tiết tố trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến sự xuất tiết nội tiết tố Testoterol. Ví dụ các nội tiết tố tuyến thượng thận như DHEA, SDHEA suy giảm sẽ làm cho nội tiết tố Testosterone giảm theo. Hay sự tăng tiết nội tiết tố Prolactine tại tuyến yên quá mức bình thường cũng làm cho nội tiết tố Testosterone giảm thấp.