Giới thiệu
Dứa dại có tên khoa học Pandanus tectorius Sol., thuộc họ Dứa dại Pandanaceae, là một loài thực vật phổ biến tại các vùng nhiệt đới ven biển. Cây có giá trị trong y học cổ truyền với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.
Đặc điểm tự nhiên
Dứa dại là cây thân gỗ nhỏ hoặc cây bụi, cao từ 2 – 4m, phân nhánh nhiều. Lá dài, hình mác, mép có gai sắc, mọc xoắn ốc quanh thân.
Hoa có màu trắng ngà, tỏa hương thơm nhẹ. Quả dứa dại có hình cầu, khi chín chuyển từ xanh sang vàng cam, có mùi thơm đặc trưng.
Phân bố sinh thái
Cây mọc hoang ở ven biển, bờ sông, đầm lầy và vùng đất cát ở khu vực Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Quốc. Tại Việt Nam, dứa dại xuất hiện nhiều ở ven biển miền Trung và miền Nam.
Bộ phận sử dụng
Các bộ phận của cây dứa dại được sử dụng làm dược liệu gồm:
- Rễ cây: Dùng để làm thuốc chữa bệnh thận, lợi tiểu.
- Lá cây: Được dùng để giải độc, hỗ trợ điều trị tiểu đường.
- Quả: Phơi khô dùng để sắc thuốc uống hoặc giã nát bôi ngoài da
- Hoa: Được dùng để chữa đau nhức, mất ngủ.
Thành phần hóa học
Thành phần chính trong cây dứa dại là Acid hữu cơ. Ngoài ra còn chứa một số hoạt chất có lợi khác như Physcion, Carotenoid…
Công dụng
- Hỗ trợ điều trị bệnh thận, sỏi thận: Rễ dứa dại giúp lợi tiểu, tăng đào thải độc tố.
- Thanh nhiệt, giải độc cơ thể: Nước sắc từ quả dứa dại có tác dụng làm mát gan, giảm nóng trong.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Lá dứa dại giúp kiểm soát đường huyết, tăng cường chức năng tụy.
- Giúp an thần, cải thiện giấc ngủ: Hoa dứa dại có hương thơm nhẹ, giúp thư giãn thần kinh.
- Giảm đau nhức xương khớp: Rễ và lá cây có tác dụng giảm viêm, hỗ trợ điều trị đau nhức do phong thấp.
- Cầm máu, chữa vết thương ngoài da: Lá dứa dại có tính kháng khuẩn, giúp làm lành vết thương nhanh hơn.
Cách dùng và liều lượng
- Trị sỏi thận, lợi tiểu: Dùng 30g rễ dứa dại khô, sắc với 1 lít nước uống trong ngày.
- Thanh nhiệt, mát gan: Quả dứa dại phơi khô, nấu nước uống thay trà hàng ngày.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Lá dứa dại cắt nhỏ, phơi khô, sắc nước uống mỗi ngày 1 – 2 lần.
- Giúp an thần, dễ ngủ: Hoa dứa dại phơi khô, hãm trà uống trước khi ngủ.
- Giảm đau xương khớp: Rễ dứa dại kết hợp với lá lốt, ngải cứu, sắc nước uống mỗi ngày.
Lưu ý khi sử dụng
- Không dùng cho phụ nữ mang thai
- Người huyết áp thấp không nên dùng quá nhiều
- Qủa dứa dại bên ngoài vỏ có lớp phấn trắng có thể gây ngộ độc,do đó cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Kết Luận
Dứa dại là dược liệu quý được dùng để bào chế thành nhiều bài thuốc đặc trị các chứng liên quan đến đái rắt, lòi dom, lợi tiểu và mất ngủ. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối đa thì cần phải dùng đúng cách, đúng liều lượng và tham khảo thêm ý kiến của chuyên gia khi sử dụng.
