Vô sinh là tình trạng không có thai của một cặp vợ chồng có sinh hoạt tình dục trong khoảng một năm mà không áp dụng bất cứ một biện pháp tránh thai nào.

Vô sinh nguyên phát là một cặp vợ chồng chưa bao giờ có thai sau một năm có quan hệ tình dục mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào (còn gọi là vô sinh 1).

Vô sinh thứ phát là một cặp vợ chồng chưa có thai lại sau lần có thai trước đó, ít nhất một năm có quan hệ tình dục mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào (gọi là vô sinh 2). Vô sinh có thể do nguyên nhân từ người vợ/ chồng hoặc cả hai.

Hình ảnh minh họa.

Những yếu tố liên quan đến vô sinh nữ gồm có: Bất thường tại âm đạo: Màng trinh không thủng, chỉ có một phần âm đạo, không có âm hoàn toàn vách ngăn ngang âm đạo.

Bất thường tại cổ tử cung: Lỗ cổ tử cung quá hẹp hay cổ tử cung bị chít hẹp do đốt điện hoặc sẹo do cắt polipe; cổ tử cung chúc ra sau hoặc ra trước; chất nhày cổ tử cung quá đặc ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng qua lỗ cổ tử cung.

Bất thường tại tử cung: Không có tử cung, tử cung kém phát triển, dị dạng, có vách ngăn; dính buồng tử cung do nạo hút thai hay do bệnh lao sinh dục không còn nơi nào cho thai làm tổ và phát triển.

Bất thường tại vòi tử cung: Dị dạng hay không có vòi tử cung; lạc nội mạc tử cung làm chít tắc lòng, vòi tử cung; viêm do nhiễm khuẩn làm chít hẹp rồi tắc vòi tử cung, thường hay gặp nhất là do lậu và Chlamydia trachomatis.

Hình ảnh minh họa.

Nguyên nhân do buồng trứng: Không có buồng trứng hoặc buồng trứng kém phát triển, hay buồng trứng bị suy sớm; không phóng noãn do dùng thuốc tránh thai, không phóng noãn do buồng trứng đa nang; loạn sản tuyến sinh dục như rối loạn nhiễm sắc thể, bệnh Turner, giai đoạn hoàng thể kém hoặc lụi tàn sớm nên sản sinh progesterone không đầy đủ.

Do các tuyến nội tiết khác: Suy tuyến yên hoặc u tuyến yên dẫn đến hoặc rối loạn chế tiết hormone hướng sinh dục, u tuyến thượng thận; thiểu năng, cường tuyến giáp, tăng prolactin huyết.

Do các yếu tố khác: Sang chấn tinh thần nên lãnh cảm, sợ hãi quá mức nên từ chối sinh hoạt tình dục, suy dinh dưỡng làm rối loạn sản xuất hormone; các bệnh mạn tính làm giảm khả năng sinh hoạt tình dục, không phóng noãn, tuần suất giao hợp dưới 3 tuần một lần. Thụt rửa âm đạo, dùng các chất bôi trơn làm tinh trùng chết hoặc bị suy yếu.