Trong điều trị ung thư não, phẫu thuật, xạ trị, hóa trị là các phương pháp thường dùng để điều trị. Tùy từng bệnh nhân, vị trí khối u... mà có thể sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp các phương pháp trên. Tuy nhiên mỗi phương pháp đều có những mặt tích cực và tác dụng phụ khác nhau cần được cân nhắc kỹ trước khi áp dụng.

Điều trị ung thư não 

Bệnh nhân u não có nhiều chọn lựa trong điều trị. Tuỳ theo typ của khối u và giai đoạn và bệnh nhân có thể được điều trị bằng phẫu thuật, xạ trị hoặc hoá trị. Một số bệnh nhân được điều trị phối hợp.

1. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị thường dùng cho đa số bệnh nhân ung thư não. Cạo tóc sạch, gây mê toàn phần, rạch da đầu, mở cửa sổ ở hộp sọ, mổ lấy một phần hoặc toàn bộ khối u, đóng hộp sọ, khâu lại da đầu. Bệnh nhân có thể hỏi bác sĩ một số câu trước khi phẫu thuật được tiến hành:

• Tôi sẽ cảm thấy ra sao sau phẫu thuật?
• Tỷ lệ thành công là bao nhiêu phần trăm?
• Nếu đau thì bác sĩ sẽ xử trí thế nào?
• Tôi phải nằm viện bao lâu?
• Tác dụng phụ về lâu dài sau này? Tóc tôi có mọc trở lại không?
• Khi nào thì tôi có thể trở về với những hoạt động bình thường?
• Khả năng hồi phục hoàn toàn của tôi thế nào?

Khi u nằm ở thân não, bác sĩ sẽ không thể cắt bỏ khối u mà không làm tổn thương đến các mô não bình thường. Lúc đó sẽ dùng đến các phương pháp điều trị khác.

2. Xạ trị (điều trị bằng tia xạ)

Xạ trị là phương pháp dùng các tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Tia xạ có thể là tia XQuang, tia gamma , hoặc tia protons. Dùng một cỗ máy lớn chiếu chùm tia vào khối u và mô chung quanh. Đôi khi tia xạ còn được chiếu vào toàn bộ não bộ hoặc tuỷ sống.

Điều trị bằng tia xạ

Xạ trị thường được thực hiện sau phẫu thuật. Tia xạ tiêu diệt những tế bào còn sót lại. Đôi khi xạ trị sẽ được sử dụng thay thế khi không thể tiến hành phẫu thuật. Liệu trình xạ trị thay đổi tuỳ theo loại u, kích thước, và tuổi của bịnh nhân. Mỗi lần điều trị chỉ kéo dài vài phút. Bác sĩ sẽ tiến hành từng bước để bảo vệ mô lành chung quanh khối u khi xạ trị:

• Phân đoạn (fragmentation): Xạ trị thường được thực hiện 5 ngày mỗi tuần trong nhiều tuần. Khi rải đều tổng liều xạ trị trong một thời gian dài hơn sẽ giúp bảo vệ các mô lành ở vùng khối u.
• Siêu phân đoạn (hyperfragmentation): Bệnh nhân được chiếu những liều bức xạ nhỏ ngày 2 hay 3 lần thay vì dùng liều cao ngày 1 lần.
• Xạ trị lập thể (Stereotactic radiation therapy): Sử dụng những chùm tia xạ rất hẹp chiếu vào khối u ở nhiều góc độ khác nhau. Khi dùng phương pháp này , bịnh nhân sẽ phải đội một khung cứng trên đầu. Chụp MRI hoặc CT scan để tạo hình ảnh chính xác và vị trí của khối u. Bác sĩ sẽ tính toán chính xác liều bức xạ cần thiết cùng kích thước và góc chiếu của các chùm tia. Có thể xạ trị một lần hoặc vài lần.
• Xạ trị theo không gian 3 chiều (3-dimension conformal radiotherapy): Máy tính vẽ ra hình ảnh không gian 3 chiều của khối u và mô lành chung quanh. Bác sĩ chiếu nhiều chùm tia vào hình dáng chính xác của khối u. Việc chiếu tia tập trung chính xác vào khối u sẽ giúp bảo vệ các mô lành chung quanh.
• Xạ trị bằng chùm tia Proton (Proton beam radiation therapy): Nguồn bức xạ là protons thay cho XQuang. Bác sĩ nhắm chùm tia protons vào khối u. Protons có thể đi xuyên qua mô lành mà không gây tổn thương gì đáng kể. Cần tính toán liều lượng tia bức xạ để chiếu vào u não

Sau đây là một số điều mà bệnh nhân có thể hỏi bác sĩ trước khi xạ trị:

• Tại sao tôi cần xạ trị?
• Khi nào thì bắt đầu? Khi nào thì chấm dứt điều trị?
• Xạ trị có tác dụng phụ gì?
• Tôi sẽ tự chăm sóc ra sao trong khi xạ trị?
• Làm thế nào để biết là xạ trị có hiệu quả?
• Tôi có thể tiếp tục những hoạt động hàng ngày khi xạ trị?

3. Hoá trị liệu (Chemotherapy)

Hóa trị là dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, đôi khi cần thiết trong điều trị u não. Thuốc có thể dùng đường uống hoặc tiêm. Dù đường nào thì thuốc cũng vào máu và di chuyển khắp cơ thể. Thuốc này được sử dụng từng đợt để cơ thể có thời gian hồi phục sau mỗi đợt điều trị.

• Hoá trị liệu thường được sử dụng ngoại trú. Ít khi cần nhập viện điều trị
• Hoá trị liệu thường được sử dụng ở trẻ em. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể được hoá trị sau khi đã phẫu thuật và xạ trị.
• Ở những bệnh nhân có u não tái phát, bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt bỏ khối u và cấy vào vài viên nhện có tẩm hoá chất. Mỗi viên nhện có kích thước khoảng một đồng xu. Trong vài tuần, viên nhện rã ra và phóng thích thuốc vào não. Thuốc có tác dụng diệt tế bào ung thư.

Bệnh nhân có thể hỏi một số câu hỏi chung quanh việc sử dụng hoá trị:

• Tại sao tôi cần dùng phương pháp điều trị này?
• Hoá trị sẽ tác dụng ra sao?
• Có tác dụng phụ không? Tôi sẽ đối phó ra sao?
• Khi nào thì bắt đầu điều trị? Khi nào thì chấm dứt
• Tôi có cần tái khám thường xuyên không?

Ngoài ra, ở bất cứ giai đoạn nào của bệnh, bệnh nhân cũng cần được điều trị giảm đau và các triệu chứng khác của ung thư, điều trị giảm nhẹ các tác dụng phụ và điều trị nâng đỡ về mặt tinh thần. Phương pháp này được gọi là điều trị triệu chứng, điều trị hỗ trợ hoặc hoặc điều trị giảm nhẹ. Bác sĩ sẽ là người phù hợp nhất để bàn luận về những chọn lựa điều trị và dự báo các kết quả.