Ảnh hưởng của tăng huyết áp trong thai kỳ
Huyết áp tăng cao ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ sức khoẻ sản phụ, thai nhi mà còn với trẻ sơ sinh sau này. Nguy hiểm hơn, có thể gây tử vong cho cả mẹ lẫn con. Chẩn đoán sớm tình trạng huyết áp có ý nghĩa quan trọng để bảo vệ sức khoẻ sản phụ, thai nhi, đồng thời góp phần giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh.
Khi mang thai, huyết áp có thay đổi, do lượng máu của mẹ tăng về thể tích (tăng khoảng 50%), máu loãng hơn (do tăng lượng chất lỏng nhiều hơn tăng số lượng các tế bào máu), tim đập nhanh hơn, giảm sức cản của hệ thống mạch máu ngoại biên... Các bệnh lý có tăng huyết áp trong thai kỳ thường xuất hiện từ tháng thứ năm trở đi. Nếu không theo dõi huyết áp ngay từ khi bắt đầu mang thai và theo dõi thường xuyên liên tục sau đó, sẽ rất dễ bỏ qua giai đoạn huyết áp bắt đầu nhích dần lên so với mức bình thường. Từ đó, dễ phát hiện muộn các dấu hiệu huyết áp, kéo theo phát hiện bệnh muộn.
Gần đây qua thực nghiệm và lâm sàng, đã phát hiện ra mối liên quan giữa chứng tăng huyết áp thai kỳ với lượng canxi được đưa vào. Theo báo cáo, nếu mang thai đến tuần lễ thứ 15, bắt đầu cho uống mỗi ngày 2g canxi thì huyết áp giữ được mức thấp hơn trung bình trong suốt thai kỳ. Nếu mỗi ngày chỉ dùng 1g thì sau tuần lễ mang thai thứ 24, phụ nữ mang thai được bổ sung canxi đó không khác gì người không được bổ sung, huyết áp tăng lên dần, có khả năng gây ra các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp thai kỳ.
Điều đó chứng tỏ rằng, trong thời kỳ mang thai, việc bổ sung canxi, có thể phòng ngừa được chứng tăng huyết áp. Cơ chế của nó như sau: Trong giai đoạn sau của thai kỳ do nhu cầu canxi để phát triển xương cốt của thai nhi nên cuống rốn tiết ra một lượng lớn estrogen ngăn trở việc tái hấp thu canxi của xương trong cơ thể mẹ. Khi canxi trong máu mẹ giảm, hoạt động bài tiết hormon của tuyến cận giáp tăng lên. Dưới tác dụng của hormon cận giáp làm cho phốt pho trong xương hòa tan, chuyển vào tuần hoàn máu, đồng thời gia tăng sự hấp thu canxi trong đường ruột để giữ mức canxi trong máu.
Ta biết rằng, nồng độ hormon của tuyến cận giáp có liên quan trực tiếp tới huyết áp, hormon tuyến cận giáp càng cao thì huyết áp càng tăng. Vì vậy, nếu được bổ sung canxi đầy đủ có thể giảm nhẹ sự bài tiết hormon của tuyến cận giáp do canxi trong máu tụt xuống gây ra, làm cho huyết áp hạ xuống và duy trì ở mức thấp. Ngoài ra, việc bổ sung canxi còn có thể giảm tính nhạy cảm trong mạch máu, ức chế sự phản ứng của cơ trơn mạch máu đối với vật chất nâng áp lực trong cơ thể. Do đó, canxi có thể phòng ngừa chứng tăng huyết áp của phụ nữ mang thai.
Huyết áp thay đổi khi mang thai
Có ba yếu tố quan trọng chi phối huyết áp là tim, mạch máu và máu. Huyết áp thay đổi theo các hoạt động sinh lý, ví dụ: gia tăng theo cảm xúc (vui, buồn làm tim đập nhanh hơn, mạnh hơn, đưa đến huyết áp tăng), theo hoạt động thể lực, ăn no (giảm huyết áp), đo huyết áp lúc nằm hay đứng, đo ở vị trí cách xa tim nhiều hay ít, theo tuổi, theo giới... Huyết áp được gọi là tăng khi ở mức 140/90mmHg trở lên.Ảnh hưởng cả mẹ và con
Có bốn nhóm bệnh liên quan đến tăng huyết áp trong thai kỳ: cao huyết áp thai kỳ (chỉ có cao huyết áp đơn thuần), tiền sản giật (gồm cao huyết áp, phù và có đạm trong nước tiểu), cao huyết áp mãn tính (cao huyết áp trước khi mang thai), cao huyết áp mãn tính ghép thêm tiền sản giật. Cao huyết áp thai kỳ và tiền sản giật chỉ xảy ra sau tuần thai thứ 20. Hai bệnh còn lại xảy ra khi dấu hiệu huyết áp xuất hiện trước mang thai hay trước tuần thai thứ 20. Nếu không kiểm soát được huyết áp, có thể dẫn đến các tai biến cho mẹ (giống như tai biến mạch máu của người bệnh cao huyết áp), do mạch máu bị vỡ dưới áp lực quá cao. Với con, do tình trạng máu nuôi kém, có thể có thai nhẹ ký hay suy dinh dưỡng, sợ nhất là tình trạng sanh non hay buộc lòng phải cho con ra đời sớm để giảm bệnh lý cho mẹ. Các bệnh lý huyết áp của thai kỳ, đa số giảm rõ rệt sau khi thai sinh ra. Tăng huyết áp trên thai cũng lấy 140/90mmHg là ngưỡng cần dùng thuốc.Vai trò của canxi trong phòng ngừa tăng huyết áp thai kỳ
Vai trò của canxi
Trong cơ thể, 99% canxi tồn tại trong xương dưới dạng phốt phát canxi; trong máu cũng có một ít lượng canxi nhưng cực kỳ quan trọng. Nó không những là yếu tố cần thiết để làm đông máu, mà còn có tác dụng điều tiết hoạt động của cơ tim và thần kinh. Khi hàm lượng canxi trong máu không đủ, có thể gây ra tim đập nhanh, hay đập không đều; tính hưng phấn của cơ, thần kinh tăng cao (phản ứng kích thích tăng cao) gây co quắp chân tay.
